Czy zamiana nieruchomości podlega opodatkowaniu podatkiem VAT ? Czy należy odprowadzić podatek od czynności cywilonoprawnych ?

sygnatura: 1414/PUE/443-1/07/AU

autor: Urząd Skarbowy w Nowym Dworze Mazowieckim

data: 2007-02-15

Dnia 16 listopada 2006r. do Urzędu Skarbowego w Nowym Dworze Mazowieckim wpłynął - uzupełniony pismem z dnia 18.01.2007r. - wniosek Pana X o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w sprawie opodatkowania podatkiem VAT umów zamiany działek przez osoby fizyczne.

Zgodnie ze stanem faktycznym przedstawionym we wniosku Pan X jest właścicielem działki nr 87 położonej w KW, gmina .... Wnioskodawca wraz z właścicielami działek ewidencyjnych nr 85,86,88 położonych w KW złożył wniosek o wydanie opinii w przedmiocie wstępnego projektu podziału działek, który został zaopiniowany pozytywnie postanowieniem Wójta Gminy ..... z dnia 09.10.2006r. Zgodnie z tym postanowieniem w wyniku podziału czterech działek powstanie trzydzieści pięć nowoutworzonych działek według oznaczenia we wstępnym projekcie podziału. Zgodnie z przedstawionym wstępnym projektem podziału poszczególne działki powstałe w wyniku podziału muszą, stosownie do postanowień planu miejscowego, tworzyć jedną konkretną nieruchomość. Taki sposób podziału wiąże się z koniecznością dokonania kilku czynności podziału nieruchomości i dokonaniem w jednym terminie ich zamian pomiędzy właścicielami działek.

Ze stanu faktycznego wynika również, że tylko właściciel działki nr 88 jest podatnikiem podatku VAT, a przedmiotowe działki są obecnie działkami rolnymi (klasa IV), zaś w planie miejscowym zakwalifikowane zostały jako budowlane.

Na tle powstałych wątpliwości podatnik wystąpił do tut. organu podatkowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego poprzez wskazanie, czy takie kilkukrotne dokonanie czynności zamiany nieruchomości pomiędzy czterema osobami w jednym terminie powoduje, że zgodnie z art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, można je uznać za działalność gospodarczą i z tego tytułu należy odprowadzić podatek VAT, czy też może należy odprowadzić podatek od czynności cywilnoprawnych z tyt. przedmiotowej zamiany?

W ocenie wnioskodawcy przedmiotowa zamiana działek nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT z uwagi na fakt, że czynności te mają charakter jednorazowy, okazjonalny.

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny, w oparciu o obowiązujące przepisy prawa podatkowego Naczelnik Urzędu Skarbowego w Nowym Dworze Mazowieckim stwierdza, co następuje:

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają: odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przy czym przez towary stosownie do art. 2 pkt 6 rozumie się również grunty.

W przedstawionym stanie faktycznym wnioskodawca dokonuje zamiany gruntów. Zgodnie z art. 603 kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy. Zgodnie z art. 604 kodeksu cywilnego do zamiany stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży. Dostawą towarów jest zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o VAT przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, co również ma miejsce w przypadku umowy zamiany, w odniesieniu do obu stron transakcji. Dokonanie zatem zamiany gruntów jest zamianą towarów, czyli odpłatna dostawą towarów podlegającą (zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli jest realizowana przez podatnika w ramach jego działalności gospodarczej.

Podatnikami podatku od towarów i usług są w myśl art. 15 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Z kolei stosownie do ust. 2 tego artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Aby dostawa gruntu podlegała opodatkowaniu musi być, w świetle obowiązujących przepisów, dokonana przez podatnika VAT, który nabył działki w celu ich zbycia, w okolicznościach wskazujących na zamiar ich powtarzania (czyli w sposób częstotliwy); a zatem z okoliczności towarzyszących ich zamianie wynikałoby, że czynności te są podejmowane z zamiarem ich kontynuowania.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że zamiana gruntów stanowiących majątek osobisty ma charakter incydentalny. Biorąc pod uwagę, że nie jest Pan podatnikiem podatku VAT i dokonuje zamiany nieruchomości w warunkach wskazujących, że działania te nie zmierzają do nadania im zorganizowanego charakteru, a zamieniane towary nie były nabywane w celu ich zbycia, należy uznać, że w/w czynności nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku VAT.

Uwzględniając to, co powyżej zostało napisane, należy stwierdzić, że w sytuacji, kiedy zamiana nieruchomości ma charakter incydentalny i jest dokonywana przez osobę fizyczną nie prowadząca działalności gospodarczej, obowiązek zapłaty podatku VAT u takiej osoby nie występuje, ponieważ nie nabywa ona statusu podatnika VAT.

Jednocześnie tut. organ podatkowy informuje, że zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 41 poz. 399 ze zm.) przedmiotowa umowa zamiany podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 14b §1 i §2 Ordynacji podatkowej powyższa interpretacja, nie jest wiążąca dla podatnika, wiąże natomiast organy podatkowe i organy kontroli skarbowej właściwe dla wnioskodawcy do czasu jej zmiany lub uchylenia w trybie określonym §5 tego artykułu.