1) Czy w świetle przepisu art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług można uznać, że Wspólnota, działając we własnym imieniu, ale na rzecz właścicieli lokali, bierze udział w świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu tym podatkiem?2) Czy Wspólnota działa w charakterze podatnika tego podatku?

sygnatura: ILPP1/443-216/09-2/KG

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

data: 2009-05-06

słowa kluczowe:

obrót, podatek od towarów i usług, podatnik, wspólnota mieszkaniowa

Wniosek ORD-IN: [ 586 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej reprezentowanej przez doradcę podatkowego, przedstawione we wniosku z dnia 11 lutego 2009 r. (data wpływu 17 lutego 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez wspólnotę na rzecz jej członków - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 lutego 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania czynności wykonywanych przez wspólnotę na rzecz jej członków.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca - Wspólnota Mieszkaniowa właścicieli lokali znajdujących się we W (dalej: Wspólnota) działa w oparciu o przepisy ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Większość lokali to lokale użytkowe, a ich właściciele to w większości osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług.

Gospodarka finansowa Wspólnoty prowadzona jest zwłaszcza w oparciu o przepisy rozdziału 3 ww. ustawy (art. 12 - 17), regulujące prawa i obowiązki właścicieli lokali. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy, na podstawie planu gospodarczego, zatwierdzanego stosowną uchwałą Wspólnoty, właściciele lokali obciążani są zaliczkami na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, w których właściciele są obowiązani partycypować na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy. Podstawą ponoszenia tych kosztów są umowy zawierane pomiędzy Wspólnotą a zewnętrznymi dostawcami mediów i innych usług. Z uwagi na fakt, że koszty te dotyczą nieruchomości wspólnej, w fakturach od dostawców zewnętrznych jako nabywca uwidoczniona jest Wspólnota, a nie poszczególni właściciele lokali.

Koszty te opłacane są z zaliczek wpłacanych przez właścicieli lokali. Zaliczki podlegają rozliczeniu z właścicielami lokali na koniec każdego roku sprawozdawczego, z tym że zaliczki wpłacane na poczet dostawy mediów podlegają rozliczeniu zgodnie z podjętymi regulaminami rozliczeń najczęściej w okresach półrocznych. Rozliczenie zaliczek polega na ostatecznym ustaleniu wielkości rzeczywistych kosztów i skorygowaniu naliczanych zaliczek, czyli dociążeniu bądź zmniejszeniu obciążenia właścicieli.

Poza zaliczkami Wspólnota nie uzyskuje pożytków ani innych przychodów z nieruchomości wspólnej. Wspólnota nie świadczy usług na rzecz osób trzecich, tj. osób niebędących członkami Wspólnoty.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy w świetle przepisu art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług można uznać, że Wspólnota, działając we własnym imieniu, ale na rzecz właścicieli lokali, bierze udział w świadczeniu usług podlegających opodatkowaniu tym podatkiem...
2. Czy Wspólnota działa w charakterze podatnika tego podatku...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...). Zgodnie z niesporną wykładnią tego przepisu powyższa definicja jest bardzo szeroka i obejmuje praktycznie każdą sytuację, w której dochodzi do jakiejkolwiek transakcji pomiędzy dwoma podmiotami, pod warunkiem, że transakcja ta nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy.

Dla prawidłowej kwalifikacji określonej czynności jako usługi w rozumieniu wyżej wskazanego przepisu istotne jest prawidłowe wskazanie usługodawcy oraz beneficjenta świadczeń. W analizowanym stanie faktycznym pierwotnymi świadczeniodawcami są dostawcy zewnętrzni, natomiast beneficjentami tych usług są właściciele poszczególnych lokali. Nie ulega bowiem wątpliwości, że nabywane przez Wspólnotę usługi służą prawidłowemu, bezpiecznemu i komfortowemu korzystaniu z lokali. Tytułem przykładu warto wskazać:

• usługi ochrony budynku - mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa osób i sprzętu znajdujących się w lokalach;
• usługi sprzątania klatek schodowych - zapewniające czystość w obrębie lokali;
• usługi konserwacji i remontów wind - zapewniające łatwy dostęp do lokali.

Zgodnie z art. 28 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, przyjmuje się, że podatnik ten sam otrzymał i wyświadczył te usługi. W przedmiotowym stanie faktycznym Wspólnota, działając we własnym imieniu (gdyż na fakturach zakupu Wspólnota widnieje jako nabywca), ale na rzecz osób trzecich, tj. na rzecz właścicieli lokali (oni bowiem są faktycznymi beneficjentami tych usług), bierze udział w świadczeniu usług, zakupując je od dostawców zewnętrznych i przenosząc koszt ich zakupu na tychże właścicieli lokali. Jak wskazano powyżej, zasada ta została w sposób pośredni przeniesiona na grunt polskich przepisów o podatku od towarów i usług, poprzez ustanowienie normy art. 30 ust. 3. W ocenie Wnioskodawcy, nawet pomimo, iż art. 28 Dyrektywy VAT nie został implementowany do polskiego porządku prawnego wprost, to zgodnie z zasadą bezpośredniego stosowania prawa wspólnotowego oraz prowspólnotowej wykładni prawa, pojęcie świadczenia usług powinno się rozumieć tak, jak to wynika z ogółu regulacji Dyrektywy VAT, w tym z przedmiotowego przepisu art. 28.

W świetle powyższych przepisów Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Wspólnota, która zakupuje usługi we własnym imieniu, lecz na rzecz właścicieli lokali, świadczy usługi, o których mowa w art. 8 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W ocenie Wnioskodawcy, nie ulega wątpliwości, że Wspólnota należy do kręgu podmiotów, o których mowa w ust. 1 cyt. artykułu. Jest ona bowiem jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej - odrębną od właścicieli lokali, inaczej tzw. ,,ułomną osobą prawną", o której mowa w art. 331 Kodeksu cywilnego. Świadczy o tym brzmienie przepisu art. 6 ustawy o własności lokali, która stanowi, iż: ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana. W tym miejscu należy wskazać, iż jeszcze do niedawna sporną kwestią na gruncie ustawy o własności lokali był zakres podmiotowości prawnej wspólnot mieszkaniowych, a zwłaszcza to, czy wspólnoty mogą nabywać prawa majątkowe we własnym imieniu (tj. dla siebie), czy jedynie do majątku wspólnego właścicieli lokali. Wątpliwość tę rozstrzygnął Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 21 grudnia 2007 r. (III CZP 65/07), podjętej w powiększonym składzie siedmiu sędziów. Zgodnie z jej tezą: ,,Wspólnota mieszkaniowa, działając w ramach przyznanej jej zdolności prawnej może nabywać prawa i obowiązki do własnego majątku". Sąd Najwyższy postanowił również nadać tej uchwale moc zasady prawnej.

W świetle powyższego, Zainteresowany twierdzi, że najnowszy dorobek orzeczniczy nie pozwala na uznanie, iż w świetle art. 6 zd. 1 ustawy o własności lokali pojęcie ,,wspólnoty mieszkaniowej" jest synonimem pojęcia ,,ogółu właścicieli lokali". Zatem utożsamianie tych dwóch pojęć, pomimo iż w przeszłości występowało w niektórych orzeczeniach i pismach urzędowych, należy uznać za nieuprawnione. Podkreślenia wymaga także odrębność interesów prawnych Wspólnoty oraz właścicieli lokali, które w wielu przypadkach mogą się różnić, a niekiedy może dochodzić do sporów prawnych, rozwiązywanych na drodze procesowej, o czym mówi przykładowo art. 16 ustawy o własności lokali.

Ponadto, w kontekście przedmiotu niniejszego wniosku, odrębność podmiotowa wspólnoty mieszkaniowej i właścicieli lokali skutkuje tym, iż pomiędzy Wspólnotą a właścicielami lokali mogą być nawiązywane stosunki prawne o skutkach majątkowych, również stosunki prawne związane ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ustawy o VAT, w tym sprzedaż usług zakupionych od innych podmiotów (art. 28 Dyrektywy VAT).

Analizując czynnik podmiotowy opodatkowania podatkiem VAT w kontekście cyt. art. 15 ust. 1 ustawy o VAT - zdaniem Wnioskodawcy - Wspólnota, jako jednostka organizacyjna niemającą osobowości prawnej, odrębna od tworzących tę Wspólnotę właścicieli lokali wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą. Dokonując subsumcji przedstawionego na wstępie stanu faktycznego do zakresu pojęciowego działalności gospodarczej należy stwierdzić, iż pojęcie to, zdefiniowane w ust. 2 tego artykułu, obejmuje szeroki zakres różnorodnych czynności. Do zakresu tych czynności zaliczyć należy również usługi związane z ,,zarządem nieruchomością wspólną", które Wspólnota świadczy na rzecz właścicieli lokali - za pomocą osób trzecich, od których nabywa te usługi; przy czym - jak wykazano - przyjmuje się, że sama wyświadczyła te usługi. W tym sensie Wspólnotę należy zaliczyć do kategorii ,,usługodawców", o których mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Na marginesie należy dodać, że tak właśnie został zakwalifikowany przedmiot działalności Wspólnoty do celów statystycznych, bowiem w zaświadczeniu o numerze identyfikacyjnym REGON z 23 kwietnia 2007 r. jako rodzaj przeważającej działalności wg PKD - wskazana jest działalność o symbolu 7032Z ,,zarządzanie nieruchomościami na zlecenie".

Co się tyczy warunku samodzielności przy prowadzeniu działalności gospodarczej, który jest warunkiem sine qua non uznania danego podmiotu za podatnika VAT, to wyjaśnienie tego pojęcia zawarte zostało w art. 10 Dyrektywy VAT, który stanowi, iż: warunek, o którym mowa w art. 9 ust. 1, przewidujący, że działalność gospodarcza jest prowadzona samodzielnie wyklucza opodatkowanie VAT pracowników i innych osób, o ile są one związane z pracodawcą umową o pracę lub jakimikolwiek innymi więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny między pracodawcą a pracownikiem w zakresie warunków pracy, wynagrodzenia i odpowiedzialności pracodawcy. Nie ulega wątpliwości, iż w relacji pomiędzy Wspólnotą a właścicielami lokali nie występuje żaden stosunek prawny o charakterze analogicznym do opisanego w przywołanym przepisie Dyrektywy VAT, który w jakimkolwiek stopniu ograniczałby samodzielność Wspólnoty w jej działaniach. W tym miejscu warto dodać, że Wspólnota, jako jednostka organizacyjna, działa poprzez zarząd wspólnoty, który zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o własności lokali działa samodzielnie, a jedynie w odniesieniu do enumeratywnie wskazanych czynności przekraczających zwykły zarząd wymaga uzyskania uchwały właścicieli lokali (art. 22 ust. 2 i ust. 3 ustawy o własności lokali).

Następnie należy podnieść, iż definicja podatnika nie uzależnia posiadania tego statusu od celu lub rezultatu prowadzonej działalności. Oznacza to, że zarówno cele tej działalności, jak i przesłanki jej podjęcia mogą być różnorodne. W szczególności nie ma wymogu, aby była to działalność ukierunkowana na osiągnięcie zysku finansowego. W odniesieniu do wspólnot mieszkaniowych brak takiego wymogu jest o tyle istotny, iż wspólnoty działają w warunkach reżimu ustawy o własności lokali. Ich powołanie do życia następuje z mocy prawa, a ich działalność służy w zasadzie jednemu celowi, jakim jest zarząd nieruchomością wspólną. Fakt, iż dla celów opodatkowania VAT działalność gospodarcza prowadzona jest ,,bez względu na cel lub rezultat takiej działalności" oznacza, że w jej zakres wchodzi również działalność z założenia niekomercyjna. Celem działalności Wspólnoty nie jest osiągnięcie zysku finansowego, lecz zarząd majątkiem wspólnym właścicieli, którzy tę Wspólnotę tworzą, który to cel Wspólnota realizuje działając na rzecz i na rachunek właścicieli, w oparciu o zasady wyznaczone ustawą. Niniejsza okoliczność nie pozbawia działalności prowadzonej przez Wspólnotę przymiotu działalności gospodarczej, ani samej Wspólnoty - statusu podatnika w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.

Uznanie statusu Wspólnoty jako podatnika podatku VAT oraz wykonywanej przez nią działalności za usługi podlegające opodatkowaniu każe postrzegać tzw. zaliczki, które właściciele lokali zobowiązani są uiszczać na zasadach i w trybie wynikającym z art. 15 ustawy o własności lokali, w kategoriach należności za wykonywane na rzecz tychże właścicieli usług. Zgodnie z brzmieniem art. 29 ust. 1 zd. 1 i 2 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i ust. 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy.

Należy uznać, iż zapłata wynagrodzenia w formie zaliczek, o których mowa w ustawie o własności lokali, stanowi tylko techniczno-prawną formę zapłaty przez właścicieli za usługi zakupione na ich rzecz przez Wspólnotę. Do tak pobranych zaliczek zastosowanie znajdzie przepis art. 29 ust. 2 zd. 1 ustawy o VAT, w którym stanowi się wprost, iż w przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku.

W świetle powyższych przepisów - w ocenie Wnioskodawcy - otrzymane przez Wspólnotę zaliczki stanowią obrót, będący podstawą opodatkowania VAT, co wymaga udokumentowania fakturą VAT.

Zainteresowany podkreślił, że wprowadzenie dokumentu, jakim jest faktura VAT, do rozliczeń pomiędzy Wspólnotą a właścicielami lokali, pozwala w pełni zrealizować podstawowe zasady VAT, które w przeciwnym razie zostają zachwiane. Chodzi tu o zasadę opodatkowania konsumpcji, zasadę neutralności opodatkowania dla podatników oraz zasadę niezakłócania konkurencji.

Wnioskodawca zaznaczył ponadto, iż w dniu 8 sierpnia 2008 r. otrzymał interpretację indywidualną wydaną w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, znak lLPP1/443-457/08-2/KG, w której Organ ten stwierdził, iż w opisanym powyżej stanie faktycznym brak jest przesłanek do uznania, iż Wspólnota świadczy na rzecz właścicieli lokali usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, że nie działa w charakterze podatnika tego podatku, a co za tym idzie - że otrzymane przez Wspólnotę kwoty zaliczek nie stanowią obrotu podlegającego udokumentowaniu fakturami VAT.

Powodem rozszerzenia (pkt 1) oraz częściowego ponowienia (pkt 2) zapytania jest zmiana stanu prawnego, jaka nastąpiła z dniem 1 grudnia 2008 r. w wyniku wprowadzenia do treści ustawy o VAT przepisu art. 30 ust. 3 ustawą z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (art. 1 pkt 22 lit. b), w którym stanowi się, iż w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku. Powyższy przepis w sposób pośredni potwierdza - co nie było wcześniej przedmiotem regulacji polskiej ustawy o VAT - iż na potrzeby tego podatku za czynność opodatkowaną - usługę - uznaje się także czynność, polegającą na zakupie i odsprzedaży usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 , poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...), natomiast przez świadczenie usług, stosownie do art. 8 ust. 1 ww. ustawy - rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

W przytoczonych przepisach została zrealizowana zasada powszechności opodatkowania wyrażona w art. 1 Dyrektywy 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE. serii L nr 347 str. 1 ze zm.). Definicja świadczenia usług stanowi dopełnienie definicji dostawy towarów i tym samym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają wszystkie czynności odpłatnego obrotu profesjonalnego.

Definicja usługi zawarta w ustawie o podatku od towarów i usług ma szerszy zakres od definicji usługi zawartej w klasyfikacjach statystycznych. Przy definiowaniu ,,świadczenia" należy odwołać się do przepisów prawa cywilnego. W myśl art. 353 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu. Świadczenie usług powinno wynikać z wyraźnego stosunku zobowiązaniowego oraz powinien występować bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść majątkową. Spod pojęcia świadczenia usług jest natomiast wyłączone świadczenie, którego treścią jest przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Ponadto jak wynika z treści art. 8 ust. 3 ww. ustawy, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, z zastrzeżeniem ust. 4, są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Z objaśnień wstępnych do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług wynika, iż usługami są określone czynności świadczone przez podmioty gospodarcze na rzecz innych podmiotów (osób fizycznych, jednostek gospodarczych). Zgodnie zatem z zasadą statystyczną zawartą w PKWiU, usługą jest jedynie czynność skierowana na zewnątrz, dla innego podmiotu.

Zakres opodatkowania podatkiem VAT wyznacza nie tylko czynnik przedmiotowy - opodatkowaniu podlega odpłatna dostawa towarów lub odpłatne świadczenie usług, ale także czynnik podmiotowy - czynności muszą być wykonywane przez podatnika.

Podatnikami, w myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności.

Działalność gospodarcza na mocy art. 15 ust. 2 cyt. ustawy obejmuje:

• wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wtedy, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy;
• czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że większość lokali, które obejmuje Wspólnota to lokale użytkowe, a ich właściciele to w większości osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług. Na podstawie planu gospodarczego, zatwierdzanego stosowną uchwałą Wspólnoty, właściciele lokali obciążani są zaliczkami na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, w których właściciele są obowiązani partycypować w oparciu o art. 13 ust. 1 ustawy o własności lokali. Podstawą ponoszenia tych kosztów są umowy zawierane pomiędzy Wspólnotą a zewnętrznymi dostawcami mediów i innych usług. Z uwagi na fakt, że koszty te dotyczą nieruchomości wspólnej, w fakturach od dostawców zewnętrznych jako nabywca uwidoczniona jest Wspólnota, a nie poszczególni właściciele lokali. Koszty te opłacane są z zaliczek wpłacanych przez właścicieli lokali. Zaliczki podlegają rozliczeniu z właścicielami lokali na koniec każdego roku sprawozdawczego, z tym że zaliczki wpłacane na poczet dostawy mediów podlegają rozliczeniu zgodnie z podjętymi regulaminami rozliczeń najczęściej w okresach półrocznych. Rozliczenie zaliczek polega na ostatecznym ustaleniu wielkości rzeczywistych kosztów i skorygowaniu naliczanych zaliczek, czyli dociążeniu bądź zmniejszeniu obciążenia właścicieli. Poza zaliczkami Wspólnota nie uzyskuje pożytków ani innych przychodów z nieruchomości wspólnej. Wspólnota nie świadczy usług na rzecz osób trzecich, tj. osób niebędących członkami Wspólnoty.

Podstawę prawną funkcjonowania wspólnot stanowi ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.). Ustawa ta określa prawa i obowiązki członków wspólnoty oraz zakres zarządu nieruchomością wspólną.

W myśl art. 6 ww. ustawy wspólnotę mieszkaniową tworzy ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości. Stosownie natomiast do art. 13 powołanej ustawy właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, a także uczestniczy w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, przez którą rozumie się jedynie grunt oraz część budynku i urządzenia nie służące wyłącznie właścicielom lokali (np. klatki schodowe, parkingi, instalacje energetyczne itd.).

Zgodnie z art. 14 ustawy o własności lokali na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się:

1. wydatki na remonty i bieżącą konserwację,
2. opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę,
3. ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali,
4. wydatki na utrzymanie porządku i czystości,
5. wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy.

Drugi rodzaj wydatków ponoszonych przez właścicieli lokali, to wydatki związane z utrzymaniem własnych lokali, głównie koszty zużytej przez właściciela energii cieplnej oraz wody.

Za zobowiązania dotyczące nieruchomości wspólnej wspólnota odpowiada bez ograniczenia, a każdy właściciel lokalu w części odpowiadającej jego udziałowi w tej nieruchomości. W celu reprezentacji interesów wspólnoty, zobowiązana jest ona - zgodnie z art. 18 ustawy o własności lokali - ustanowić zarząd, który może być sprawowany bezpośrednio przez członków wspólnoty lub pośrednio przez podmiot z zewnątrz. Ponadto na gruncie ustawy o własności lokali należy rozróżnić pojęcia zarządu i zarządcy. O zarządzie mówimy w przypadku gdy mamy na myśli organ wspólnoty, a o zarządcy w przypadku, gdy zarządzanie (administrowanie) nieruchomością wspólną zostało powierzone osobie fizycznej lub prawnej. Z powyższego jednoznacznie wynika, że wspólnota mieszkaniowa stanowi wspólnotę interesów właścicieli lokali, zorganizowanych w formie i na zasadach określonych w powołanej wyżej ustawie o własności lokali.

Mając na uwadze powyższą analizę przepisów należy stwierdzić, że przyjęty sposób rozliczania kosztów zarządu nieruchomością nie daje podstaw do postawienia tezy, że zaliczki (kwoty) wpłacane przez członków wspólnoty na pokrycie kosztów zarządu nieruchomością wspólną, jak i poszczególnych wyodrębnionych lokali, stanowią wynagrodzenie za czynności wykonywane przez Wspólnotę na rzecz jej członków. Zaliczki te stanowią jedynie partycypację w kosztach jednostki organizacyjnej - wspólnoty mieszkaniowej - przez jej członków. Wspólnota, a więc jej członkowie, nie dokonują sprzedaży, w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, na rzecz samych siebie (również jeżeli dotyczy to wyodrębnionych lokali a nie części wspólnej), poprzez zapłatę zaliczek (kwot) z tytułu kosztów związanych z utrzymaniem własnych lokali, np. z tytułu opłat za media. Stroną umowy o dostawę mediów co do zasady jest wspólnota mieszkaniowa, reprezentowana przez zarząd.

Z powyższego jednoznacznie wynika, że wewnętrzne rozliczenia między Wspólnotą a jej członkami nie spełniają ani definicji dostawy towarów, ani definicji świadczenia usług, w związku z tym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W uzasadnieniu swojego stanowiska Wnioskodawca wskazał, że w jego ocenie dla rozliczeń między Wspólnotą a jej członkami zastosowanie znajdzie - obowiązujący od dnia 1 grudnia 2008 r. - przepis art. 30 ust. 3 ustawy o VAT, wprowadzony ustawą z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 290, poz. 1320). Zgodnie z ww. przepisem, w przypadku gdy podatnik, działając we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej, bierze udział w świadczeniu usług, podstawą opodatkowania jest kwota należna z tytułu świadczenia usług, pomniejszona o kwotę podatku.

Jak dowiedziono wyżej, nabywcą mediów od zewnętrznych dostawców jest Wspólnota, w której skład - z mocy ustawy o własności lokali - wchodzą poszczególni właściciele lokali tworzący tę wspólnotę. Wykonując czynności na rzecz swoich członków Wspólnota nie wykonuje dostawy towarów zdefiniowanej w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, nie świadczy także usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ww. ustawy. Wspólnota nie wykonuje bowiem usług dla osób trzecich (podmiotów spoza Wspólnoty), lecz dla samej siebie - jest to tzw. zużycie wewnętrzne członków wspólnoty.

Wspólnota Mieszkaniowa w zakresie czynności zarządzania nieruchomością wspólną i pobierania zaliczek od członków wspólnoty z tytułu dostawy mediów do poszczególnych lokali nie jest podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w rozumieniu cyt. wyżej art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT.

W świetle przepisów ww. ustawy, wspólnoty mieszkaniowe tworzone na podstawie ustawy o własności lokali mogą być traktowane jako samodzielni podatnicy tego podatku mieszczący się w zakresie innych jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej. Jednakże w takim przypadku wspólnota musi dokonywać czynności podlegających opodatkowaniu na rzecz osób trzecich, tj. nie wchodzących w skład wspólnoty.

W analizowanej sprawie Wspólnota nie wykonuje czynności na rzecz osób trzecich, w związku z powyższym nie działa ona w charakterze podatnika podatku od towarów i usług.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w zakresie czynności wykonywanych przez Wspólnotę na rzecz jej członków, nie zachodzi sytuacja, w której podatnik, działa we własnym imieniu, ale na rzecz osoby trzeciej. Wobec powyższego w sprawie będącej przedmiotem zapytania nie znajdzie zastosowania przepis art. 30 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.