Skutki podatkowe otrzymania pomocy od fundacji.
sygnatura: IBPB-2-1/4515-23/15/MZ
autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach
data: 2015-08-14
słowa kluczowe: | fundacje, podatek od spadków i darowizn, pomoc społeczna, środki pieniężne |
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770, ze zm.) w zw. z § 9 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U., poz. 643) - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z 7 maja 2015 r. (data wpływu do Biura - 12 maja 2015 r.), uzupełnionym 16 i 21 lipca 2015 r. oraz 11 sierpnia 2015 r., o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych pomocy otrzymanej od fundacji - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 12 maja 2015 r. wpłynął do Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych pomocy otrzymanej od fundacji.
Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego w piśmie z 17 lipca 2015 r. znak: IBPB-2-1/4515-23/15/MZ, IBPB-2-1/4511-147/15/MZ wezwano o jego uzupełnienie. Wniosek uzupełniono 16 lipca 2015 r. (uiszczenie opłaty) oraz 21 lipca 2015 r. i 11 sierpnia 2015 r. (pozostałe braki formalne).
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:
Wnioskodawczyni jest rodzicem dziecka urodzonego przed 36 tygodniem ciąży (,,wcześniaka"). Z tego względu razem z ojcem dziecka zamierza korzystać z pomocy udzielanej przez Fundację ,, ..." (dalej Fundacja). Fundacja ta, powstała w 2003 r. z inicjatywy rodziców wcześniaka, pod patronatem merytorycznym Instytutu w W.; jest organizacją pożytku publicznego.
Głównym obszarem działań Fundacji jest szeroko rozumiana pomoc rodzicom dzieci urodzonych przed 36 tygodniem ciąży w postaci dostępu do informacji, fachowej literatury, grup wsparcia działających przy programie ,, ...", wsparcia finansowego oraz kontaktów z innymi rodzicami wcześniaków zaprzyjaźnionych z Fundacją.
Do przedmiotu działalności Fundacji, określonego w jej statucie (§ 8 ust. 2) należy m. in. pomoc społeczna, w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
W ramach prowadzonej działalności Fundacja otrzymuje środki (zasadniczo pieniężne ale również rzeczowe) od darczyńców w różnych formach prawnych: na podstawie umów darowizny, na podstawie art. 27 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, jako 1% podatku dochodowego od osób fizycznych lub na podstawie przepisów o zbiórkach publicznych. Fundacja prowadzi główny rachunek bankowy (w celu zbierania środków, otrzymywanych od niektórych darczyńców oraz środków otrzymywanych jako 1% podatku dochodowego od osób fizycznych), dodatkowy rachunek, na który wpływają środki uzyskane ze zbiórek publicznych oraz rachunki pomocnicze (tzw. subkonta), prowadzone dla rodziców poszczególnych dzieci objętych pomocą Fundacji, na które przekazywane są bezpośrednio środki od darczyńców albo pośrednio - w następstwie przeksięgowania środków z głównego rachunku bankowego.
W zależności od formy prawnej przekazywanych Fundacji środków można wyróżnić następujące przypadki:
Podział środków pomiędzy beneficjentów jest uzależniony od tego, w który z ww. sposobów Fundacja otrzymała środki (pieniężne albo rzeczowe).
W odniesieniu do środków, które są wpłacane na rachunek główny Fundacji z przeznaczeniem na konkretne dziecko Fundacja przeksięgowuje je na subkonto dziecka. Subkonto dla danego dziecka prowadzone jest na podstawie umowy zawartej przez Fundację z rodzicami dziecka. Na mocy tej umowy Fundacja zobowiązuje się do udostępnienia swojego subkonta prowadzonego w banku w celu gromadzenia i wypłaty środków finansowych na leczenie i rehabilitację dziecka/ dzieci, której/którego/których przedstawicielem prawnym są rodzice.
Na subkoncie gromadzone są środki przekazywane na rzecz dziecka/dzieci przez darczyńców oraz osoby, które zgodnie z obowiązującymi przepisami przekażą Fundacji na rzecz dziecka/dzieci do 1% (jednego procenta) podatku dochodowego obliczonego w ramach rozliczenia rocznego. Wszystkie środki gromadzone na rzecz dziecka/dzieci są księgowane na jego subkoncie, ale stanowią własność Fundacji.
W przypadku, gdy 1% (jeden procent) podatku dochodowego zostanie wpłacony na konto ogólne Fundacji z przeznaczeniem na konkretne dziecko/dzieci, Fundacja dokonuje przelewu na subkonto danego dziecka/dzieci. W przypadku, gdy na konto ogólne Fundacji zostanie wpłacona darowizna z przeznaczeniem na konkretne dziecko/dzieci, Fundacja dokonuje przelewu na subkonto danego dziecka/dzieci.
W przypadku gdy na konto ogólne Fundacji zostanie wpłacona darowizna z przeznaczeniem na konkretne dziecko/dzieci, Fundacja dokonuje przelewu na subkonto danego dziecka/dzieci.
Fundacja raz w roku kalendarzowym, przekazuje rodzicom/rodzicowi informację o stanie środków znajdujących się na subkoncie, o którym mowa wyżej. Rodzic/każdy z rodziców, ma prawo zasięgania na bieżąco informacji o stanie środków zgromadzonych na subkoncie, o którym mowa powyżej.
Wypłata środków znajdujących się na subkoncie, o którym mowa wyżej, następuje przelewem na rachunek bankowy wskazany przez rodzica, po przedstawieniu faktur lub rachunków dokumentujących poniesione koszty leczenia i rehabilitacji dziecka/dzieci związane z wcześniactwem i jego powikłaniami, tj. koszty:
Koszty paliwa oraz konserwacji pojazdów wykorzystywanych również do innych celów niż transport dziecka/dzieci w celu jego rehabilitacji i leczenia nie podlegają rozliczeniu ze środków znajdujących się na subkoncie.
Ze środków zgromadzonych na subkoncie nie można refundować zakupu samochodu, komputerów, sprzętu RTV oraz AGD.
W przypadkach szczególnych, na umotywowany wniosek i po uzgodnieniu z przedstawicielem Fundacji, mogą być rozliczane również inne koszty niż wymienione w pkt 1-11.
Fundacja refunduje poniesione przez rodziców/rodzica koszty, na podstawie faktur i rachunków wystawionych na rodziców/rodzica, lub na dziecko, na które założone jest subkonto, tylko do wysokości środków znajdujących się na subkoncie, o którym mowa wyżej.
Fundacja nie ma obowiązku zapłacić przedstawionej jej do rozliczenia faktury lub rachunku dokumentujących koszty, o których mowa w ust. 5, ale jeszcze niezapłacone.
W przypadku środków, które są wpłacane na rachunki (rachunek główny oraz prowadzony dla celów zbiórek publicznych) Fundacji bez wskazywania beneficjenta, decyzję o ich podziale (przyznaniu konkretnym dzieciom) podejmuje zarząd Fundacji na podstawie obowiązującego regulaminu przyznawania pomocy społecznej, kierując się następującymi zasadami:
W każdym z ww. wypadków Fundacja przekazuje (daruje w przypadku środków pieniężnych oraz użycza sprzęt) środki pieniężne (albo płaci zobowiązania pieniężne zaciągnięte przez rodziców) lub rzeczowe na rzecz rodziców dziecka objętego pomocą z przeznaczaniem na pomoc takiego dziecka.
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni wskazała, co następuje:
Zgodnie z projektem umowy o udostępnienie subkonta, którą Fundacja zawiera z rodzicami:
W związku z powyższym - po przeformułowaniu w uzupełnieniu wniosku - zadano m.in. następujące pytanie:
Czy w opisanym zdarzeniu przyszłym, pomoc otrzymana od Fundacji podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn...
W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawczyni zmodyfikowała swoje stanowisko wskazując, co następuje:
Przywołując treść przepisów art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz art. 7 ust. 1, art. 9 ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 9, art. 11 ust. 1, art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych Wnioskodawczyni stwierdziła, że na podstawie ww. przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie da się jednoznacznie ocenić, przepisy której z ustaw powinny mieć zastosowanie do kwalifikacji przychodów, które w przyszłości osiągnie Wnioskodawczyni z tytułu pomocy uzyskanej od Fundacji.
Wnioskodawczyni zaznaczyła, że art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie zawiera pojęcia darowizny, przy ustaleniu znaczenia tego pojęcia należy się zatem odnieść do przepisów Kodeksu cywilnego (K.c.). Stosownie do postanowień art. 888 K.c. przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Świadczenie darowizny jest bezpłatne tylko wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Nieodpłatność ta oznacza, że darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonania darowizny, ani też w przyszłości.
W ocenie Wnioskodawczyni, w przypadku spełniania przez Fundację świadczeń opisanych powyżej decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danego rodzaju podatkiem przysporzeń, które osiągnie Wnioskodawczyni, powinna mieć kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony oraz treść statutu Fundacji. W szczególności zaś decydujące znaczenie powinno mieć to, czy czynności, w ramach których Fundacja dokonuje świadczeń pieniężnych (rzeczowych), mają charakter prawny darowizny, czy też stanowią świadczenie wynikające z innego stosunku prawnego. Co prawda natura świadczeń dokonywanych przez organizacje pożytku publicznego jest tego rodzaju, że świadczenie jest przekazywane zawsze (co do zasady) pod tytułem darmym, niemniej jednak ostatecznie o charakterze prawnym dokonywanych świadczeń winien przesądzić sam podmiot, który podejmuje decyzję o świadczonej pomocy. Strony mogą przy tym dokonać wyboru rodzaju czynności prowadzącej do udzielenia pomocy, przy wykorzystaniu ogólnej zasady swobody zawierania umów czy postanowień statutu tych organizacji.
Świadczenia finansowej i rzeczowej pomocy, które nie są przekazywane beneficjentowi przez Fundację na podstawie umowy darowizny, w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego zawartej w formie prawnej określonej w przepisach Kodeksu cywilnego, podlegają zatem przepisom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i stanowią dla beneficjenta przychód ,,z innych źródeł". Na taką możliwość wyraźnie wskazuje się w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 czerwca 2014 r., znak: ITPB2/415-315/14/IB.
Zdaniem Wnioskodawczyni, należy uznać, że umowa, której istotna treść została zawarta w opisie zdarzenia przyszłego, nie jest umową darowizny; celem świadczenia Fundacji jest bowiem udzielanie pomocy socjalnej, polegającej na wsparciu w zakresie pozyskiwania/gromadzenia środków na leczenie i rehabilitację dziecka/dzieci od dobroczyńców Fundacji; pomoc ta przejawia się w udostępnieniu rodzicom subkonta, na które są wpłacane środki, a także w prowadzeniu działań zmierzających do pozyskiwania przez Fundację darczyńców, którzy m.in. wpłacą środki na wspomniane subkonto.
Tym samym, Wnioskodawczyni uważa, że odpowiedź na ww. pytanie powinna być negatywna.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska Wnioskodawcy dotycząca wyłącznie podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych pomocy otrzymanej od fundacji. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie znak: IBPB-2-1/4511-147/15/MZ.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2015 r., poz. 86, ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ,,podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem m.in. darowizny.
Ponieważ przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia ,,darowizna" należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.
W myśl art. 888 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.
Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Do zawarcie umowy darowizny niezbędne jest zgodne oświadczenie woli złożone przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.
Jak wynika z powyższego, przy uwzględnieniu postanowień art. 9 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn wystąpi w przypadku, jeżeli spełnione będą łącznie warunki:
Zatem decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem od spadków i darowizn, w przypadku otrzymania bezpłatnej pomocy np. od fundacji, ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a tym samym treść konkretnej umowy wiążącej strony. O tym czy dokonana czynność ma charakter prawny darowizny (art. 888 Kodeksu cywilnego) czy też jest to świadczenie nieodpłatne wynikające z innego stosunku prawnego winna przesądzać konkretna instytucja (fundacja), która podejmuje decyzje o świadczeniu pomocy. Strony mogą bowiem dokonać wyboru rodzaju czynności prowadzącej do udzielania pomocy, przy wykorzystaniu nie tylko ogólnej zasady swobody zawierania umów, postanowień statutu tych instytucji, ale również z uwzględnieniem skutków podatkowych tych czynności, wybierając najkorzystniejsze w tym zakresie rozwiązanie.
Z przedstawionego we wniosku i jego uzupełnieniu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni będąc rodzicem dziecka urodzonego przed 36 tygodniem ciąży (,,wcześniaka") zamierza korzystać z pomocy udzielanej przez Fundację ,,Wcześniak Rodzice - Rodzicom". Fundacja posiada status organizacji pożytku publicznego, a jednym z jej celów statutowych jest pomoc społeczna (§ 8 ust. 2 statutu). Wnioskodawczyni zamierza zawrzeć z Fundacją umowę.
W ramach prowadzonej działalności Fundacja otrzymuje środki (zasadniczo pieniężne ale również rzeczowe) od darczyńców w różnych formach prawnych: na podstawie umów darowizny, na podstawie art. 27 ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, jako 1% podatku dochodowego od osób fizycznych lub na podstawie przepisów o zbiórkach publicznych. Fundacja prowadzi główny rachunek bankowy (w celu zbierania środków, otrzymywanych od niektórych darczyńców oraz środków otrzymywanych jako 1% podatku dochodowego od osób fizycznych), dodatkowy rachunek, na który wpływają środki uzyskane ze zbiórek publicznych oraz rachunki pomocnicze (tzw. subkonta), prowadzone dla rodziców poszczególnych dzieci objętych pomocą Fundacji, na które przekazywane są bezpośrednio środki od darczyńców albo pośrednio - w następstwie przeksięgowania środków z głównego rachunku bankowego.
Podział środków pomiędzy beneficjentów jest uzależniony od tego, w który z ww. sposobów Fundacja otrzymała środki (pieniężne albo rzeczowe).
W odniesieniu do środków, które są wpłacane na rachunek główny Fundacji z przeznaczeniem na konkretne dziecko Fundacja przeksięgowuje je na subkonto dziecka. Subkonto dla danego dziecka prowadzone jest na podstawie umowy zawartej przez Fundację z rodzicami dziecka. Na mocy tej umowy Fundacja zobowiązuje się do udostępnienia swojego subkonta prowadzonego w banku w celu gromadzenia i wypłaty środków finansowych na leczenie i rehabilitację dziecka/ dzieci, której/którego/których przedstawicielem prawnym są rodzice.
Wypłata środków znajdujących się na subkoncie, następować będzie po przedstawieniu przez rodzica faktur lub rachunków dokumentujących poniesione koszty leczenia i rehabilitacji dziecka związane z wcześniactwem i jego powikłaniami, wydatkowane na świadczenia enumeratywnie wymienione w umowie i regulaminie przyznawania pomocy społecznej.
W opisie zdarzenia przyszłego Wnioskodawczyni nie wskazała, że w celu korzystania z pomocy udzielanej przez Fundację ,, ..." zawarta zostanie pomiędzy nią a Fundacją umowa darowizny w rozumieniu art. 888 Kodeksu cywilnego. Wskazała natomiast, że zamierza zawrzeć z Fundacją umowę, na podstawie, której zostanie jej udostępnione subkonto bankowe prowadzone w banku w celu gromadzenia i wpłaty środków finansowych na leczenie i rehabilitację jego dziecka. Fundacja posiada status organizacji pożytku publicznego, a jednym z jej celów statutowych jest pomoc społeczna w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie.
W tak przedstawionym zdarzeniu przyszłym należy więc przyjąć, że pomoc świadczona przez Fundację nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Zakwalifikowanie każdego nieodpłatnego przysporzenia jako darowizny w każdym przypadku jest nieuzasadnione. Nie każde bowiem bezpłatne przysporzenie, w tym pomoc świadczona przez różnego rodzaju instytucje (fundacje, organizacje pożytku publicznego) na rzecz osoby fizycznej, może być traktowana jako darowizna, bowiem może wynikać z innego tytułu prawnego.
Zatem, mając na względzie powyższe oraz przepis art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, stwierdzić należy, iż pomoc, która będzie świadczona przez ww. Fundację będącą organizacją pożytku publicznego na rzecz osoby fizycznej nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
To oznacza, że po stronie Wnioskodawczyni nie powstanie z tego tytułu obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn.
Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Końcowo wskazać należy, iż przedmiotowa interpretacja - zgodnie ze złożonym wnioskiem została wydana wyłącznie dla Wnioskodawczyni. Stosownie bowiem do art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej minister właściwy do spraw finansów publicznych, na wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, interpretację przepisów prawa podatkowego (interpretację indywidualną).
Jednocześnie wskazuje się, iż organ podatkowy rozpatruje sprawę tylko i wyłącznie w granicach zdarzenia przedstawionego we wniosku przez wnioskodawcę. Organ podatkowy nie ocenia zgodności opisu zdarzenia sformułowanego we wniosku z rzeczywistością. Jeżeli zdarzenie przedstawione we wniosku nie odpowiada rzeczywistości, interpretacja nie wywołuje skutków prawnych.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz.U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.