Czy otrzymane środki pieniężne są zwolnione z opodatkowania podatkiem od darowizny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej?

sygnatura: PO/436/1/0004/07

autor: Izba Skarbowa w Gdańsku

data: 2007-09-27

Decyzja

Na podstawie art. 14 b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (j.t. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu zażalenia Pani..., reprezentowanej przez Pana...., na postanowienie Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dn. 08.08.2007 r. nr PM/436-8/07, udzielającego pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego - w sprawie opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn

• odmawia się uchylenia postanowienia wymienionego organu podatkowego

Uzasadnienie

Wnioskiem z dn.15.05.2007r. / uzupełnionym dnia 26.07. i 30.07.2007r./ Pani.... wystąpiła do Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu stosowania prawa podatkowego - przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Przedstawiając następujący stan faktyczny :

Od czerwca 2003 do chwili obecnej / z krótkimi przerwami/ przebywam na terytorium Stanów Zjednoczonych. Jest to moje centrum spraw życiowych /.../ W trakcie pobytu w USA otrzymałam darowiznę od osób fizycznych, która została zgłoszona do Urzędu Skarbowego / na terytorium USA/, lecz jej wysokość nie przekraczała kwoty wolnej od podatku ? zgodnie z przepisami USA. Obecnie zamierzam część otrzymanych środków przekazać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na moje indywidualne konto ...Co do zasady, osoba zamieszkała w danym państwie podlega tam opodatkowaniu w odniesieniu do wszystkich swoich dochodów... wnioskodawczyni wystąpiła z zapytaniem : Czy otrzymane środki pieniężne są zwolnione z opodatkowania podatkiem od darowizny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej? A jeśli takiemu zwolnieniu nie podlegają to w jakiej wysokości podatek powinnam uiścić, w jakim trybie i w jakim terminie?

W ocenie podatnika ponieważ otrzymana przez mnie darowizna została otrzymana na terytorium USA, rozliczona zgodnie z obowiązującymi na terytorium USA podatkami od darowizny, na terytorium RP nie podlega opodatkowaniu.

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku w postanowieniu z dn.08.08.2007r.nr PM/436-8/07, wydanym na podstawie art. 14 a § 1 i § 4 ustawy z dn. 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.), nie potwierdził stanowiska zaprezentowanego w przedmiotowym wniosku.

Przytaczając zapis art.2 ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn /t.j.Dz.U z 2004r. nr 142, poz.1514 z późn.zm./, stwierdzający podleganie podatkowi nabycia rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, wymieniony organ podatkowy zaakcentował niezbędność wystąpienia warunku posiadania przez nabywcę w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny obywatelstwa polskiego lub stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem uzyskanie przez obywatela polskiego rzeczy znajdującej się za granicą wywołuje konsekwencje podatkowe na gruncie wymienionego aktu prawnego, co w przypadku darowizny oznacza powstanie obowiązku podatkowego w chwili spełnienia przyrzeczonego świadczenia, tym samym wymogu złożenia zeznania podatkowego .Należne zobowiązanie podatkowe / ustalone od nadwyżki ponad kwotę wolną od podatku / określone zostaje w decyzji, od daty doręczenia której liczy się 14 dniowy termin płatności.

Dodatkowo uzasadnienie postanowienia odwołuje się do regulacji umowy zawartej między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu /Dz.U. z 1976r. nr 31, poz.178/, analiza których wykazuje, iż zakresem przedmiotowym umowy nie jest objęty podatek od spadków i darowizn.

Z tych względów wyłącznym kryterium przemawiającym za opodatkowaniem darowizny dokonanej w USA jest posiadanie przez obdarowanego polskiego obywatelstwa.

W zażaleniu z dn.24.08.2007r. Pan...? pełnomocnik Pani... ? wnosząc o uchylenie postanowienia Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, przedmiotowemu rozstrzygnięciu zarzucił uwzględnienie wyłącznie jednej okoliczności, to jest posiadania przez podatnika obywatelstwa polskiego.

W ocenie w/w wskazany tok rozumowania oznaczałby, że każdy, kto takie obywatelstwo posiada mimo przebywania od wielu lat z zamiarem stałego pobytu za granicą, musiałby otrzymane darowizny opodatkowywać również w Polsce.

Tymczasem, zdaniem pełnomocnika, osoba zamieszkała w danym państwie podlega tam opodatkowaniu w odniesieniu do wszystkich swoich dochodów / tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy / . Jedynie w przypadkach niektórych dochodów przewidziane zostało, że dochód taki opodatkowany będzie również w drugim państwie.Ma to zastosowanie np.dla dochodów uzyskanych z pracy lecz nie ma dla otrzymanych darowizn czy spadków .

Przechodząc na grunt ustawy o podatku od spadków i darowizn Pan ...podkreślił, że ?Art.1 mówi o terytorialności ? a więc terytorium RP, w tym rzeczy, które znajdowały się za granicą, a osoba będąca obywatelem polskim lub mająca miejsce stałego zamieszkania w RP nabyła je na terytorium RP, czyli osoba będąca obywatelem polskim lub mająca miejsce stałego zamieszkania na terytorium RP otrzymuje darowiznę z zagranicy przekazaną na terytorium RP.Co oznacza, że dla rzeczy znajdujących się za granicą niezbędny jest warunek nabycia ich w kraju, czyli de facto przekazania ich przez darczyńcę na terytorium RP?

Co do zasady ? jak stwierdza w/w ? opodatkowanie danej osoby nie zależy od obywatelstwa /paszportu/ lecz od miejsca jej zamieszkania i zasada ta obowiązuje zarówno w Polsce jak i w USA.Jeżeli natomiast osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu państwach, to jej status prawnopodatkowy ustala się według pięciu opisanych w zażaleniu kryteriów ? po pierwsze osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania.

Końcowo pełnomocnik stwierdził, iż brak umów o unikaniu podwójnego opodatkowania od spadków i darowizn oznacza, że dochody te opodatkowane są wyłącznie w jednym państwie na zasadzie jego wewnętrznych postanowień. Zatem jeżeli darowizna została opodatkowana na terenie USA nie podlega opodatkowaniu na terenie RP.

Po rozpatrzeniu zażalenia Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku stwierdza, co następuje.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że na gruncie ustawy z dnia 28 lipca 1983r. o podatku od spadków i darowizn /t.j.Dz.U. z 2004r. nr 142, poz.1514 z późn.zm./ funkcjonuje zasada stosowania regulacji wymienionego aktu prawnego do nabycia przez osoby fizyczne rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, źródłem którego są zdarzenia wymienione w art.1 . Zatem bez względu na obywatelstwo, miejsce zamieszkania, czy pobytu fakt usytuowania rzeczy lub wykonywania prawa majątkowego będących przedmiotem nabycia na terytorium Polski oznacza podleganie wymienionemu ustawodawstwu.

Przepis art.2 stanowi jednakże, że opodatkowaniu podlega nadto nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Literalne brzmienie powołanego przepisu jednoznacznie wskazuje, że zdarzenia / których przedmioty znajdują się poza granicami Polski / wywołują konsekwencje podatkowe, jeżeli spełnione zostaje kryterium podmiotowe ? nabywca / np.obdarowany / posiada polskie obywatelstwo / lub miejsce stałego pobytu w Polsce/.

Zatem bez względu na miejsce faktycznego zamieszkania czy ośrodek interesów życiowych, wyłącznym kryterium jest status obywatela Rzeczypospolitej Polskiej/ lub pobyt w Polsce/.

Zaznaczyć należy, że prawodawca nie zamieścił w omawianej ustawie odniesienia do innych aktów prawnych czy umów, by niezbędne było uwzględnienie odstępstw od wskazanego kryterium.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera bowiem odpowiednika art.4a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych / t.j.Dz.U. z 2000r. nr 14, poz.176 z późn.zm. /, czy art.21 ust.2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych /t.jDz.U. z 2000r. nr 54, poz.654 z późn.zm./, nakazujących uwzględniać umowy w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczypospolita Polska.

Przy tym Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylania się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu / Dz.U z 1976r. nr 31, poz.178/ w art.2 ust.2 wymienia taksatywnie podatki, których dotyczy, z podziałem na podatki funkcjonujące w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej / pkt a / i podatki pobierane w USA /pkt b/, z których wszystkie są podatkami od dochodów. Zatem Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku nie był zobowiązany do uwzględnienia regulacji ograniczających stosowanie art.2 ustawy o podatku od spadków i darowizn . Przedmiotowe stanowisko znajduje potwierdzenie w treści wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 05.06.2003r. sygn.akt I S.A./Wr 16/01, w uzasadnieniu którego skład orzekający potwierdził zasadność opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn spadku nabytego na terenie Stanów Zjednoczonych.

Tym samym tut.organ podatkowy nie potwierdza stanowiska zaprezentowanego w zażaleniu o niezbędności ustalenia kryterium zamieszkania obdarowanego ? w omawianej sprawie faktu zamieszkiwania Pani ...na terytorium Stanów Zjednoczonych Ameryki.

Obarczony błędem jest nadto wniosek, że dla rzeczy znajdujących się za granicą niezbędny jest warunek nabycia ich w kraju, czyli de facto przekazania ich przez darczyńcę na terytorium RP.

Z brzmienia art.2 ustawy wynika ustalenie usytuowania przedmiotu nabycia na chwilę otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny . Innymi słowy istotne jest usytuowanie przedmiotu darowizny w dacie wyrażenia przez darczyńcę woli świadczenia na rzecz innej osoby kosztem swojego majątku. Faktyczne przekazanie darowizny do Polski jest natomiast wyrazem zrealizowania zobowiązania darczyńcy i ma wpływ na datę powstania obowiązku podatkowego /art.6 ust.4 ustawy/.

Biorąc powyższe pod uwagę ? w tym fakt posiadania przez Panią... polskiego obywatelstwa - Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku odmawia uchylenia postanowienia Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 08.08.2007r. nr PM/436-8/07.