Czy użyczenie sprzętu komuterowego pracownikowi przebywającemu na urlopie bezpłatnym podlega opodatkowaniu VAT?

sygnatura: 1471/NUR1/443-555/05/GW

autor: Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie

data: 2005-01-31

Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie #8722; biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny oraz stan prawnypostanawia uznać stanowisko Strony za prawidłowe.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Strona zawarła umowę nieodpłatnego korzystania ze sprzętu komputerowego (użyczenia) z pracownikiem. Strona zezwoliła na bezpłatne używanie oddanego w tym celu przedmiotu użyczenia przez okres przebywania na urlopie bezpłatnym. Biorący do używania zobowiązał się do korzystania z przedmiotu użyczenia zgodnie z jego przeznaczeniam i właściwościami. Koszty eksploatacji przedmiotu użyczenia oraz koszty zobowiązań publiczno - prawnych związanych z realizacją umowy ponosi biorący do użytkowania.

Zdaniem Strony powyższa czynność pozostaje poza zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług.

Przez umowę użyczenia, zgodnie z art. 710 Kodeksu cywilnego, użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Według doktryny prawa cywilnego, użyczenie ma zbliżony charakter do najmu, a co za tym idzie czynność tę należy traktować na gruncie przepisów w zakresie VAT jako usługi o podobnym charakterze do usług najmu, dzierżawy lub leasingu.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również m.in. wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione.

W myśl art. 8 ust. 1 w/w ustawy, przez świadczenie usług, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7. Natomiast zgodnie z ust. 2 cytowanego przepisu, jako odpłatne świadczenie usług traktuje się również nieodpłatne świadczenie usług niebędące dostawą towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia oraz wszelkie inne świadczenie usług, jeżeli nie są one związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z tymi usługami, w całości lub w części.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż użyczenie nie spełnia kryterium przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel w związku z czym w stosunku do tych czynności nie będą miały zastosowania przepisy ustawy o VAT dotyczące dostawy towarów. W przedstawionym stanie faktycznym, opisaną w nim czynność możemy ewentualnie traktować jako nieodpłatne świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 2 w/w ustawy. Należy jednak mieć na uwadze fakt, iż użytkowanie jest czynnością z istoty rzeczy nieodpłatną. Natomiast opodatkowaniu VAT podlega odpłatne świadczenie usług, bądź nieodpłatne świadczenie usług, które z założenia mają charakter odpłatny. Ponadto dla obowiązku rozliczenia podatku niezbędne jest nie tylko wystąpienie czynności będącej przedmiotem opodatkowania, ale również jest konieczne wskazanie momentu powstania obowiązku podatkowego oraz określenia podstawy opodatkowania. Obowiązek podatkowy z tytułu świadczenia na terytorium kraju usług najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze, zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy o VAT, powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze. Ścisły związek momentu powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do wymienionych usług z otrzymaniem zapłaty (a przynajmniej z upływem terminu płatności określonego w umowie lub fakturze), a jednocześnie jedna z istotnych cech użyczenia, tj. bezpłatność - powodują, że obowiązek ten nie powstanie w przypadku usługi użyczenia. W konsekwencji nie będzie możliwości rozliczenia podatku należnego. Podobnie niemożliwe jest w przypadku umowy użyczenia określenie podstawy opodatkowania VAT. Co do zasady, zgodnie z art. 29 ust. 1 w/w ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, czyli kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Jednakże traktując użyczenie jako usługę w rozumieniu art. 8 ust. 2 , do określenia podstawy opodatkowania zastosować należałoby art. 29 ust. 12 ustawy o podatku od towarów i usług zgodnie z którym podstawą opodatkowania jest koszt świadczenia tych usług poniesiony przez podatnika. W odniesieniu do użyczenia określenie tego kosztu nie jest w ogole możliwe. Bez wątpienia kosztem tym nie będzie koszt poniesiony przez użyczającego w związku z nabyciem towaru będącego przedmiotem użyczenia.

Reasumując należy stwierdzić, że nawet jeśli zakwalifikować użyczenie sprzętu komuterowego pracownikowi przebywajacemu na urlopie bezpłatnym, jako czynność będącą przedmiotem opodatkowania VAT, to czynność ta nie będzie opodatkowana podatkiem od towarów i usług ze względu na brak możliwości określenia dla niej fundamentalnych elementów podatku, niezbędnych do jego obliczenia, którymi są podstawa opodatkowania oraz moment powstania obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze postanowiono jak na wstępie.

Niniejsze postanowienie dotyczy wyłącznie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz obowiązującego w tym stanie faktycznym stanu prawnego.