Usługi udzielenia pożyczek świadczone poza systemem bankowym. Usługa zasadnicza i usługi pomocnicze.

sygnatura: ILPP1/443-1035/08-2/BP

autor: Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu

data: 2009-01-26

Wniosek ORD-IN: [ 299 kB]

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Sp. z o.o., reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2008 r. (data wpływu: 3 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług udzielania pożyczek świadczonych poza systemem bankowym - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług udzielania pożyczek świadczonych poza systemem bankowym.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie lombardu oraz udzielania pożyczek poza systemem bankowym. Udzielanie pożyczek poza systemem bankowym podlega ustawie o podatku od towarów i usług. Jako usługi pośrednictwa finansowego udzielanie pożyczek jest zwolnione od podatku od towarów i usług oraz nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Usługi te mieszczą się w grupowaniu PKWiU 65.22 i w związku z tym podlegają reżimowi ustawy o podatku od towarów i usług, w tym przypadku zwolnieniu od podatku. Wnioskodawca zawiera umowy pożyczki z osobami fizycznymi każdorazowo na piśmie, w których pożyczkobiorca pożycza określoną kwotę pieniędzy na ściśle określony czas i zobowiązuję się do spłacenia pożyczki w ratach płatnych co dwa tygodnie.

W warunkach umowy pożyczki wymieniane są:

• kwota do wypłaty,

• opłata przygotowawcza,

• odsetki od udzielonej pożyczki,

• opłata za obsługę spłaty raty pożyczki w domu,

• całkowity koszt pożyczki.

Wnioskodawca wystawia zgodnie z umową pożyczki faktury VAT obejmujące:

• odsetki,

• opłatę za obsługę w domu,

• opłatę przygotowawczą,

stosując do wszystkich czynności zwolnienie od podatku od towarów i usług.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zastosowanie opodatkowania podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług do wszystkich pozycji wymienionych na fakturze VAT, czyli odsetek, opłaty za obsługę w domu i opłaty przygotowawczej jest prawidłowe...

Zdaniem Wnioskodawcy, wszystkie czynności wymienione na fakturze są opodatkowane podatkiem od towarów i usług według ,,stawki zwolnionej".

Jako podstawę zwolnienia od podatku Wnioskodawca powołuje symbol PKWiU 65.22. Transakcja ma odzwierciedlenie w ewidencji VAT oraz w deklaracji. Usługi udzielania pożyczek poza systemem bankowym mieszczą się w grupowaniu o symbolu PKWiU 65.22. Usługi te nie są wyłączone ze zwolnienia przedmiotowego wskazanego w załączniku nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług. Powyższe powoduje, że w przypadku gdy są świadczone przez podatnika podatku od towarów i usług, podlegają reżimowi ustawy o podatku od towarów i usług, w tym przypadku zwolnieniu od podatku. Podatnik udzielający pożyczki powinien wystawić fakturę VAT dokumentującą udzielenie pożyczki i jako kwotę należną z tytułu świadczenia usługi wskazać odsetki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez dostawę towarów - stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy - rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...).

Natomiast w myśl do art. 8 ust. 1 ww. ustawy przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Według art. 8 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych i usług turystyki, o których mowa w art. 119.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza stosownie do art. 15 ust. 2 ww. ustawy obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Istota umowy pożyczki została wskazana w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), który stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do ich zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 cyt. ustawy zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku nr 4 do ustawy. W pozycji 3 cyt. załącznika wymieniono usługi mieszczące się w grupowaniu o symbolu PKWiU w Sekcji J - ex (65-67), tj. usługi pośrednictwa finansowego, z wyłączeniem:

1. działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,
2. usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,
3. usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),
4. usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,
5. usług ściągania długów oraz faktoringu,
6. usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
7. usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,
8. transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,
9. transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

W objaśnieniach do ww. załącznika ustawodawca wskazał ponadto, że ,,ex" dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

Z okoliczności przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą w zakresie lombardu oraz udzielania pożyczek poza systemem bankowym. W warunkach umowy pożyczki wymieniane są: kwota do wypłaty, opłata przygotowawcza, odsetki od udzielonej pożyczki, opłata za obsługę spłaty raty pożyczki w domu oraz całkowity koszt pożyczki. Wnioskodawca klasyfikuje do grupowania o symbolu PKWiU 65.22 zarówno usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym, jak i pozostałe czynności wymienione - zgodnie z umową pożyczki - na fakturach, a mianowicie czynności, za które pobiera opłatę przygotowawczą oraz opłatę za obsługę.

W świetle przytoczonych przepisów nie powinno budzić wątpliwości, że czynność polegająca na udzieleniu pożyczki podlegającej oprocentowaniu stanowi odpłatne świadczenie usług i podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W wyroku z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd (CPP) v. Commissioners of Customs Excise Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyraził pogląd, że ,,(...) każde świadczenie usług musi być zasadniczo uznawane za odrębne i niezależne i, po drugie, świadczenie obejmujące jedną usługę z ekonomicznego punktu widzenia nie powinno być sztucznie dzielone, by nie zakłócić funkcjonowania systemu podatku od wartości dodanej; należy określić zasadnicze cechy transakcji w celu ustalenia, czy podatnik świadczy na rzecz klienta, który jest typowym klientem, kilka odrębnych usług zasadniczych czy też jedną usługę" (teza 29) oraz że ,,pojedyncze świadczenie ma miejsce zwłaszcza wtedy, gdy jedną lub więcej części składowych uznaje się za usługę zasadniczą, podczas gdy inny lub inne elementy traktuje się jako usługi pomocnicze, do których stosuje się te same zasady opodatkowania, co do usługi zasadniczej. Usługę należy uznać za usługę pomocniczą w stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie, lecz jest środkiem do lepszego wykorzystania usługi zasadniczej" (teza 30).

Wymienione w pozycji 3 załącznika nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług - usługi pośrednictwa finansowego mieszczące się w grupowaniu o symbolu PKWiU w Sekcji J - ex (65-67), w tym ,,usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym", mieszczące się w grupowaniu o symbolu PKWiU 65.22, korzystają ze zwolnienia od podatku.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że obowiązek prawidłowego zaklasyfikowania świadczonej usługi do właściwego grupowania statystycznego spoczywa wyłącznie na wykonawcy usługi. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego w Łodzi. Wnioskodawca ma obowiązek i ponosi ryzyko prawidłowego sklasyfikowania czynności polegającej na udzieleniu pożyczki, a w razie wątpliwości może zwrócić się w tym zakresie do Urzędu Statystycznego.

Zgodnie z art. 29. ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku. Przez sprzedaż - stosownie do art. 2 pkt 22 cyt. ustawy - rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W przypadku zawarcia umowy pożyczki podlegającej oprocentowaniu, obrotem jest kwota należna z tytułu świadczenia usługi pośrednictwa finansowego pomniejszona o kwotę należnego podatku, tj. wszystkie kwoty związane z udzieleniem pożyczki: odsetki, opłaty przygotowawcze oraz opłaty za obsługę.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ww. ustawy, podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, ust. 4 i ust. 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Tak więc obrót z tytułu świadczenia usługi udzielenia pożyczki poza systemem bankowym powinien być udokumentowany fakturą VAT oraz uwzględniony w ewidencji dostaw i wykazany w deklaracji VAT-7 jako sprzedaż zwolniona.

Reasumując, usługa udzielania pożyczek świadczona poza systemem bankowym, zaklasyfikowana do grupowania o symbolu PKWiU 65.22, za którą Wnioskodawca pobiera odpłatność w postaci odsetek, opłaty przygotowawczej oraz opłaty za obsługę podlega przepisom ustawy o podatku od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia od tego podatku.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Jako 1 Sp. z o.o., reprezentowanej przez pełnomocnika Panią Agnieszkę Fingas, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2008 r. (data wpływu: 3 listopada 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie zwolnienia od podatku usług udzielania pożyczek świadczonych poza systemem bankowym - jest prawidłowe.