INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko, przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2011 r. (data wpływu 9 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 7 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie obowiązku podatkowego oraz w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W kwietniu 2000 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Na podstawie sporządzonego przez nią testamentu Wnioskodawca - jako jedyny syn - odziedziczył połowę majątku rodziców, który stanowił dom jednorodzinny położony na 16 arowej działce. W listopadzie 2000 r. sąd rejonowy wydał postanowienie o nabyciu przez Wnioskodawcę spadku. Odziedziczony majątek Wnioskodawca wycenił na kwotę 39 100,00 zł i po odliczeniu kosztów (w tym kosztów pogrzebu) zapłacił 1 056,50 zł podatku od spadków i darowizn. W dniu 9 czerwca 2003 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy, po którym Wnioskodawca nabył pozostałą część ww. majątku. Było to dziedziczenie ustawowe, ponieważ ojciec nie sporządził żadnego testamentu, a Wnioskodawca był jedynym spadkobiercą. W związku z opisanym nabyciem Wnioskodawca nie złożył żadnego wniosku do sądu o stwierdzenie nabycia spadku, ani nie złożył żadnej deklaracji o nabyciu nieruchomości w drodze spadku do urzędu skarbowego (US). Było to więc dziedziczenie wprost, ponieważ Wnioskodawca nie złożył w ciągu sześciomiesięcznego okresu oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Aktualnie to jest w 2011 r. Wnioskodawca zamierza uregulować tę sytuację i wystąpić do notariusza albo sądu o stwierdzenie nabycia spadku. Po stwierdzeniu nabycia spadku wobec drugiej połowy majątku Wnioskodawca chce sprzedać tą nieruchomość w 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie w podatku od spadków i darowizn.

Czy Wnioskodawca ma obowiązek zapłacenia podatku od spadków i darowizn...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 924 Kodeku cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, a zgodnie z art. 925 Kodeksu spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. W związku z tym - Wnioskodawca uważa - że dzień nabycia spadku, w Jego przypadku miał miejsce w dniu śmierci ojca to jest w 2003 roku. Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o spadkach i darowiznach obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. W przypadku Wnioskodawcy nastąpiło to w 2003 roku z chwilą śmierci ojca.

Zgodnie z art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli podatnik nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego zobowiązanie podatkowe nie powstaje pod warunkiem, że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Oznacza to, że stwierdzenie przez Wnioskodawcę nabycia spadku w 2011 roku nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego, gdyż ze względu na upływ okresu przedawnienia zobowiązanie podatkowe nie może już powstać. W związku z tym, w ocenie Wnioskodawcy - w Jego przypadku - nie ma zastosowania art. 6 ust. 4 ustawy o spadkach i darowiznach, zgodnie z którym jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; (np. orzeczenia sądu). Powyższe wynika z faktu, że - według Wnioskodawcy - zobowiązanie podatkowe nie może już powstać ponieważ minął termin 5 lat, a artykuł ten ma zastosowanie do osób, które nie zgłosiły nabycia spadku do opodatkowania, ale w ich przypadku nie minął termin przedawnienia (5 lat). Końcowo Wnioskodawca wskazuje, że podatnik nie powinien być bez końca zagrożony możliwością zgłoszenia się urzędu skarbowego z roszczeniem o zapłacenie podatku (po to m.in. istnieje instytucja przedawnienia).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Ponieważ ustawa o podatku od spadków i darowizn nie określa chwili (daty) otwarcia spadku, to należy posiłkować się przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) regulującymi sprawy spadkowe.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego spadek stanowią prawa i obowiązki zmarłego, które z chwilą jego śmierci przechodzą na jedną lub kilka osób, stosownie do przepisów niniejszej ustawy. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego). Oznacza to, iż dniem nabycia spadku jest data śmierci spadkodawcy. Natomiast, zgodnie z art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego, prawomocne postanowienie sądu o nabyciu spadku potwierdza jedynie prawo spadkobiercy do tego spadku od momentu jego otwarcia.

Powyższe oznacza więc, że nabycie - tytułem spadku - opisanego na wstępie majątku nastąpiło w datach śmierci rodziców Wnioskodawcy, tj. w 2000 r. oraz w 2003 r. Oznacza to, że w badanej sprawie będą miały zastosowanie przepisy ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2006 r.

W myśl art. 5 i art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze dziedziczenia ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych i powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast stosownie do art. 6 ust. 4 zd. 1 ww. ustawy, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Jak z powyższego wynika w ustawie o podatku od spadków i darowizn w sposób szczególny uregulowana została instytucja powstania obowiązku podatkowego. Mianowicie przewidziano w nim możliwość zaistnienia dwóch momentów powstania obowiązku podatkowego z tego samego tytułu.

Zgodnie z ww. przepisami obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze dziedziczenia: z chwilą przyjęcia spadku (art. 6 ust. 1 pkt 1) lub jeżeli nabycie nie zgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, z chwilą sporządzenia pisma, a w przypadku gdy pismem tym jest orzeczenie sądu, z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4 zd. 1).

Z przepisów tych wynika, że przewidziane w nich rozwiązania nawzajem się uzupełniają, z tym, że z analizy poszczególnych uregulowań wynika, że różne są stany faktyczne, w jakim przepisy te znajdują zastosowanie.

Zgłoszenie nabycia do opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn następuje poprzez złożenie zeznania podatkowego.

Powyższe wynika z treści art. 17a ust. 1 ww. ustawy, według którego podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2 (obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika), złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania. Zgodnie z rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2006 r. (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 988 ze zm.) ww. zgłoszenia dokonuje się na formularzu SD-3.

Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że z tytułu nabytego w 2000 r. spadku po matce (udział 1/2 w nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym) Wnioskodawca przeprowadził postępowanie w sądzie zakończone wydaniem postanowienia o stwierdzania spadku oraz rozliczył się w urzędzie skarbowym. Natomiast w związku z nabyciem pozostałej części ww. majątku po zmarłym w 2003 r. ojcu Wnioskodawca nie przeprowadził żadnych z ww. czynności urzędowych, jak wskazuje we wniosku, dopiero w bieżącym roku, w związku z zamiarem sprzedaży przedmiotowej nieruchomości, zamierza uregulować tą kwestię występując do notariusza lub sądu.

Mając na uwadze treść wniosku wskazać należy, że istota przedmiotowej sprawy sprowadza się do ustalenia, czy w przedstawionej sytuacji nastąpiło przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego co oznacza, że nie jest możliwe wydanie decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.

W celu wyjaśnienia ww. kwestii niezbędne jest odwołanie się do przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) zawierających, m.in. definicje obowiązku podatkowego i zobowiązania podatkowego oraz regulujących kwestie powstawania zobowiązań podatkowych i wygaśnięcia, w tym przedawnienia zobowiązań podatkowych.

Zgodnie z art. 4 Ordynacji podatkowej, obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Z kolei stosownie do art. 5 ww. ustawy zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.

Z treści tych przepisów wynika, że wystąpienie obowiązku podatkowego w rozumieniu ww. art. 4 jest warunkiem niezbędnym do powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu.

Ponadto, wskazać należy, że na podstawie art. 21 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe - w podatku od spadków i darowizn - powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

Natomiast zgodnie z art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Natomiast, gdy podatnik:

1. nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,
2. w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.

Reasumując, stwierdzić należy, iż w analizowanym przypadku nie nastąpiła sytuacja, o której mowa ww. art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej - przedawnienie możliwości powstania zobowiązania podatkowego. Jak bowiem zostało wyżej wskazane wystąpienie obowiązku podatkowego jest warunkiem niezbędnym do powstania zobowiązania podatkowego po stronie konkretnego podmiotu. Z kolei w ustawie o podatku od spadków i darowizn ustawodawca, w odniesieniu do nabycia majątku tytułem dziedziczenia, w art. 6 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 4, przewidział dwa, nawzajem uzupełniające się, momenty powstania obowiązku podatkowego. W konsekwencji, w rozpatrywanej sprawie obowiązek podatkowy, z tytułu nabycia spadku po zmarłym w 2003 r. Ojcu Wnioskodawcy powstanie z datą uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo datą zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia (art. 95p zd. 2 ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. prawo o notariacie - t.j. Dz. U. z 2008 r. Nr 189, poz. 1158 ze zm.). Zatem, dopiero od tej daty zacznie biec termin przedawnienia, o którym mowa w art. 68 § 2 Ordynacji podatkowej.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto, informuje się, że w dniu 9 czerwca 2011 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych została wydana interpretacja indywidualna nr ILPB2/415-275/11-2/MK.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.