- określenie kwoty należnej z tytułu świadczenia pomocy prawnej z urzędu
- zasady opodatkowania spółki zatrudniającej adwokatów świadczących pomoc prawną z urzędu

sygnatura: 1401/VO/4407-33/06/HT

autor: Izba Skarbowa w Warszawie

data: 2006-08-08

DECYZJA

Na podstawie art.14 b § 5 w związku z art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja Podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 z późn. zm.), po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez Stronę na postanowienie z dnia 15.02.2006 r. nr 1449/2BV/443/2006/81/KA Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście wydane w trybie art.14 a § 1 i § 4 Ordynacji Podatkowej, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

postanawia

odmówić zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Pismem z dnia 08.11.2005 r. Strona zwróciła się do Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście z wnioskiem o udzielenie pisemnej informacji o zakresie i sposobie stosowania przepisów prawa w indywidualnej. Przedmiotem były wątpliwości wynikające z faktu czy kwoty należne z tytułu usług pomocy prawnej świadczonej z urzędu przez wspólników spółki są kwotami brutto spółki, a w konsekwencji czy Wnioskujący powinni skorygować deklaracje VAT-7 za okres od maja 2004 r. i zapłacić zaległość podatkową wraz z odsetkami.Przedstawiając stan faktyczny Strona wyjaśnia, że w związku z prowadzonymi przed organami sprawiedliwości postępowaniami, sąd lub prokuratura może ustanowić dla strony postępowania radcę prawnego lub adwokata z urzędu. W tym celu sąd lub prokuratura przekazuje stosowne postanowienie do właściwego miejscowo organu samorządu radców prawnych lub adwokatów. Na podstawie tego postanowienia okręgowa izba radców prawnych lub rada adwokacka wyznacza odpowiednio radcę prawnego albo adwokata z urzędu, wskazując taką osobę z imienia i z nazwiska oraz podmiot, w którym pełnomocnik wykonuje zawód, tj. kancelarię lub spółkę radców prawnych lub adwokatów. Dotyczy to również Wnioskodawcy, ponieważ pełnomocnikami z urzędu wyznaczani są także wspólnicy Spółki, wykonujący zawód radcy prawnego lub adwokata wyłącznie w Spółce. Nie wykonują oni zawodu w żadnej innej dopuszczalnej formie, tzn. ani w ramach indywidualnych kancelarii ani w innych spółkach. W przypadku wyznaczenia wspólników Spółki jako pełnomocnikówz urzędu organ samorządu zawodowego wskazuje takiego pełnomocnika z imieniai z nazwiska oraz wskazuje nazwę Spółki jako podmiotu, w którym wspólnik wykonuje zawód. Po zakończeniu postępowania sąd orzeka o wynagrodzeniu (zwrocie kosztów)pełnomocnika z urzędu. Dokonując zwrotu kosztów, sąd lub prokuratura dotychczaspobierały zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych w wysokości 19 % kwotyprzychodu pełnomocnika (pomniejszonej o koszty uzyskania przychodów w wysokości 20%) i wystawiały deklarację PIT-8B. Dotychczas kwoty wynagrodzenia z urzędu byłyprzekazywane najczęściej na rachunek bankowy wspólnika Spółki, wyznaczonegopełnomocnikiem w danej sprawie, a nie na rachunek bankowy Spółki. Zarazem ani Spółka,ani jej wspólnicy otrzymujący powyższe kwoty, nie wystawiali z tego tytułu faktur VATsądom ani prokuraturom.

Ponadto Strona wyjaśnia, że komplementariuszami spółki mogą być wyłącznie radcowie prawni lub adwokaci, co wynika z przepisów art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 26.05.1982 r. - prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1058 ze zm.) oraz z przepisu art. 8 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 06.07.1982 r. - o radcach prawnych (Dz. U. z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.). Spółka prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą oraz działalność gospodarczą, co oznacza, że jest jednostką organizacyjna nie posiadającą osobowości prawnej, o której mowa w art. 15 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Do świadczenia pomocy prawnej wyznaczani są adwokacii radcowie prawni, którzy nie zawiesili wykonywania zawodu. Wykonywanie zawodu może mieć miejsce tylko w formach określonych przepisami prawa. Jeżeli zawód wykonywany jest wyłącznie w spółce, to również świadczenie pomocy prawnej z urzędu ma miejsce tylkow spółce. Dlatego też pisma dotyczące wyznaczania wspólników jako pełnomocników, czy obrońców z urzędu nie kierowane są indywidualnie do radców prawnych lub adwokatów, tylko również do spółki świadczącej pomoc prawną. Świadczenie tej pomocy stanowi czynność opodatkowaną tylko wówczas, gdy jest wykonywana w ramach spółki, bowiemz uwagi na zapis art. 15 ust. 2 ww. ustawy, tylko w takich warunkach możliwe jest wykonywanie czynności opodatkowanych w sposób częstotliwy. Wówczas radcowie prawnii adwokaci wykonują swoje czynności korzystając z majątku spółki (pomieszczenia, urządzenia, internet, papier firmowy, licencje na oprogramowanie), jej personelu i organizacji (pomoc sekretarska i administracyjna, pomoc asystentów prawnych i pracowników technicznych). Spółka ponosi również koszty z tytułu udzielonych pełnomocnictw substytucyjnych, przy zastępstwie pełnomocników i obrońców z urzędu.

Strona zauważa, że nawet w sytuacji gdy pomoc prawna świadczona jest przez spółkę osobową na podstawie umowy z klientem, to indywidualny stosunek procesowy pełnomocnictwa nie powoduje, że pełnomocnik działający w ramach takiej spółki staje się podatnikiem podatku od towarów i usług. Strona zwraca uwagę, że czym innym jest stosunek prawnoprocesowy pełnomocnictwa, a czym innym materialnoprawny stosunek w ramach którego świadczona jest pomoc prawna. Ten ostatni może być nawiązany i wykonywany przez osobową spółkę handlową, która może nabywać prawa, pozywać i być pozywaną. Powyższe okoliczności w ocenie Strony świadczą o tym, że spółka jest podatnikiem z tytułu usług pomocy prawnej świadczonych w spółce przez radców prawnych i adwokatów.Z tych właśnie względów Strona podnosi, że kwoty należne z tytułu usług pomocy prawnejz urzędu świadczonej w ramach wykonywania zawodu radcy prawnego lub adwokata wyłącznie w spółce stanowią przychód brutto spółki, a co za tym idzie, prawidłowe jest wystawienie przez spółkę faktur vat uwzględniających kwoty należne i podatek od towarówi usług, odpowiednie skorygowanie deklaracji vat spółki oraz wpłata podatku należnego wrazz odsetkami za zwłokę. W ocenie Strony stanowisko to znajduje uzasadnienie w świetle przepisów art. 19 ust. 1 i art. 116 ustawy o podatku od towarów i usług, przepisu § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 97. poz. 970 ze zm.), jak również art. 81 § 1 i § 2 Ordynacji Podatkowej oraz w piśmie Departamentu Budżetu i Majątku Skarbu Państwa Ministerstwa Finansów z dnia 1.07.2005 r. nr DB III 070/12/05.

W postanowieniu z dnia 15.02.2005 r. 1449/2BV/443/2006/81/KA Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście, nie potwierdził prawidłowości stanowiska Strony, stwierdzając w pierwszej kolejności, że spółka nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu uzyskanych przychodów w związku z działalnością wykonywaną osobiście przez adwokatów lub radców prawnych wykonujących zawódw spółce komandytowej. Wynika to z przepisów art. 5 ust. 1, art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) oraz art. 15 ust. 1 i 2 tej ustawy w związku z art. 7 ust. 1 Ordynacji Podatkowej. U postaw stanowiska organu wynikającego z uzasadnienia zaskarżonego postanowienia leży następująca argumentacja:

1. w przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie istnieje jakikolwiek stosunek prawny dotyczący świadczenia tych usług, którego stroną jest spółka osobowa, w której adwokat, czy radca prawny wykonuje swój zawód; stosunek ten nie wiąże również spółkiz sądem (prokuraturą), zobowiązanym do zapłaty ani z osobą na rzecz której pomoc ta jest świadczona; ponadto z faktu wyznaczenia w celu reprezentacji radcy prawnego lub adwokata nie wynikają dla spółki jakiekolwiek obowiązki względem tych osób - w szczególności obowiązek świadczenia pomocy, a spółka nie ma prawa domagać się z tego tytułu wynagrodzenia;
2. należy odróżnić kwestię wykonywania zawodu, uregulowaną przepisami korporacyjnymi, od kwestii świadczenia usług w rozumieniu przepisów ww. ustawy o podatku od towarówi usług, bowiem przepisy tej ustawy posługują się pojęciem ,,świadczenia usług" a nie ,,wykonywaniem zawodu";
3. korzystanie przez wspólników spółki, jej personelu i organizacji wynika ze stosunków prawnych ukształtowanych na zasadzie dobrowolności pomiędzy wspólnikiem a spółką, i nie powoduje uzyskania przez spółkę statusu podatnika;
4. powołany przez Stronę przepis § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia dotyczy wszelkich czynności zlecanych przez sądy lub prokuraturę w związku z toczącymi się postępowaniami, a nie dotyczy on wyłącznie świadczenia pomocy prawnej z urzędu.

Z tego właśnie względu w ocenie Naczelnika Urzędu Skarbowego nie zachodzi potrzeba byw przedmiotowej sprawie ustalać zasady prawidłowego obliczania kwot obrotu i podatku należnego oraz momentu powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do usług świadczenia pomocy prawnej z urzędu przez wspólników spółki. Spółka nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług z tytułu świadczenia tych usług. Z tych względów nie stanowi nieprawidłowości nieuwzględnianie kwot obrotu i podatku należnego z tego tytułuw deklaracjach VAT-7 i zapłaconych kwotach podatku.

W zażaleniu na ww. postanowienie wniesionym w dniu 01.03.2006 r. Strona zarzuciła błędną ocenę stanu faktycznego i prawnego, polegającą na pominięciu ustawowych zasad wykonywania zawodu adwokata i radcy prawnego, wynikających z przepisów korporacyjnych. Jednocześnie Strona podtrzymała stanowisko przedstawione we wniosku (przedstawione powyżej) o dokonanie interpretacji indywidualnej sprawie. Dodatkowo Strona podniosła, że wybór formy wykonywania zawodu należy do radcy prawnego lub adwokata. Uprawnienia w tym zakresie nie ma sąd. Wybór formy wykonywania zawodu nie ma znaczenia dla reprezentacji. Natomiast ma znaczenie dla formy dokonywania rozliczeń podatkowych i z tego właśnie względu sąd musi być o niej poinformowany. Z kolei klient,z którym ustalane są warunki udzielania pomocy, dopiero w momencie otrzymania faktury dowiaduje się, że umowa została faktycznie zawarta np. ze spółką partnerską.Reasumując Strona stwierdza, że podatnikiem podatku od towarów i usług będziew zależności od formy wykonywania zawodu radca prawny lub adwokat albo określona spółka osobowa.

Organ podatkowy mając na uwadze zasadę prawdy obiektywnej określoną w przepisie art. 122 Ordynacji Podatkowej zobowiązany był do podjęcia wszelkich niezbędnych działańw celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy w postępowaniu podatkowym, w szczególności poprzez zapewnienie Stronie czynnego udziałuw postępowaniu, realizując tym samym zasadę określoną w przepisie art. 200 Ordynacji Podatkowej. W tym właśnie celu wystosowano w dniu 10.04.2006 r. postanowienie. Pełnomocnik Strony zapoznał się z materiałami zgromadzonymi w aktach sprawy - na tą okoliczność sporządzony został w dniu 20.04.2006 r. protokół. Natomiast uwagi odnośnie strony merytorycznej sprawy zostały przedstawione w przedłożonym przez Pełnomocnika piśmie z dnia 20.04.2006 r. Pełnomocnik wnioskował o dopuszczenie jako dowodu w sprawie pism Okręgowych Izb przesłanych do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie wrazz pismem z dnia 16.03.2006 r. w sprawie 1401/FA/4117-14a/14/06/JC. Pełnomocnik podtrzymał wniosek o zmianę zaskarżonego postanowienia organu pierwszej instancji. Natomiast odnośnie strony merytorycznej przedmiotowej sprawy Pełnomocnik podniósł, że:

1. stosunek zastępstwa z urzędu powstaje w istocie między spółką, w której adwokat lub radca prawny wykonuje zawód, a zlecającym to zastępstwo, bowiem wszystkie pisma kierowane są do radców prawnych i adwokatów wykonujących zawód w ramach spółki komandytowej; są to pisma standardowe, kierowane przy wyznaczaniu pełnomocnikówz urzędu;
2. powyższa okoliczność potwierdza zasadność wniosku z dnia 08.11.2005 r., pomimo,że jako pełnomocnik z urzędu wyznaczony zostaje konkretny radca prawny lub adwokat, to istotne znaczenie ma okoliczność w jakiej formie wykonuje zawód, bowiem determinuje ona sposób opodatkowania dochodów uzyskiwanych ze świadczenia pomocy prawnej, w tym pomocy świadczonej z urzędu;
3. radcowie i adwokaci wykonują zawód wyłącznie w ramach spółki, a uzyskiwane przychody podlegają opodatkowaniu jako przychody z działalności gospodarczej - art.10 ust 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W piśmie z dnia 16.03.2006 r. w sprawie 1401/FA/4117-14a/14/06/JC Strona również argumentuje, że z załączonych przykładowo pism Okręgowej Izby Radców Prawnych wynika, że stosunek zastępstwa z urzędu powstaje w istocie między spółką, w której adwokat lub radca wykonuje zawód, a zlecającym to zastępstwo, bowiem radca prawny, czy adwokat może wykonywać zawód tylko w określonej formie - w tym przypadku w formie spółki komandytowej.

Mając na uwadze stan faktyczny i prawny w przedmiotowej sprawie, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, co następuje:

Na podstawie art. 4a ust. l ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze (Dz. U.z 2002 r. Nr 123, póz. 1058 z późn. zm.) adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej,w zespole adwokackim oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, przyczym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszamiw spółce komandytowej są wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni, przy czymwyłącznym przedmiotem takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej. Stosownie do art.21 ust. 3 tej ustawy, adwokat świadczy pomoc prawną z urzędu w okręgu sądu rejonowego,w którym wyznaczył swoją siedzibę zawodową.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 6.07.1982 r. o radcach prawnych (Dz.U.z 2002 r., Nr 123, poz. 1059 ze zm.) radca prawny wykonuje zawód w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w kancelarii radcy prawnego oraz w spółce cywilnej, jawnej, partnerskiej lub komandytowej, przy czym wspólnikami w spółkach cywilnej, jawnej i partnerskiej oraz komplementariuszami w spółce komandytowej mogą być wyłącznie radcowie prawni lub radcowie prawni i adwokaci, a także prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 126, poz. 1069), a wyłącznym przedmiotem działalności takich spółek jest świadczenie pomocy prawnej. Powyżej wskazane formy są środkami pomocniczymi do prowadzenia działalności polegającej na świadczeniu pomocy prawnej. Zarówno radcy prawni jak i adwokaci są ograniczeni w wyborze formy prawnej prowadzenia działalności zawodowej.

Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1349 ze zm.) reguluje szczegółowe zasady ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej, udzielonej przez radcę prawnego ustanowionegoz urzędu - przepis § 1 pkt 3. Analogicznie kwestia ta została uregulowana w przypadku adwokatów - przepis § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r., Nr 163, poz. 1348 ze zm.).

Z powyższych przepisów wynika, że ich zakres podmiotowy odnosi się do wykonującego zawód adwokata, czy radcy prawnego bez względu na sposób wykonywania zawodu.W przypadku świadczenia pomocy prawnej z urzędu nie ma zatem znaczenia fakt, czy adwokat wykonuje zawód w kancelarii adwokackiej, zespole adwokackim - czy jest wspólnikiem np.: spółki cywilnej, jawnej, czy komandytowej, gdyż to on osobiście świadczy pomoc prawną z urzędu. Także w przypadku udzielenia substytucji w oparciu o przepisy art. 25 ust. 3 prawa o adwokaturze (odpowiednio art. 21 ust.1 ww. ustawy o radcach prawnych), pomoc prawną osobiście świadczy adwokat (radca prawny), któremu udzielono substytucji,a nie adwokat (radca prawny) zastępowany.Zatem z analizy przytoczonych powyżej przepisów jednoznacznie wynika, iż pomocy prawnej z urzędu, na zlecenie sądu, udziela osobiście adwokat (radca prawny), bądź osobiście wyznaczony przez niego zastępca, po udzieleniu substytucji.

Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają czynności faktyczne. Istotne jest zatem ustalenie charakteru podejmowanych przez radców i adwokatów działań.Stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa - art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy. Oznacza to, że fakt wykonywania pewnych czynności z nakazu władzy, np. sądu nie stanowi kryterium do uznania, że świadczenie nie jest wykonywane niezależnie.Zgodnie z przepisem art. 15 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności, która obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.Z przepisu art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. Dz 2000 r., Nr 14, poz. 176 ze zm.) wynika, że przychody osób, którym sąd zlecił na podstawie właściwych przepisów wykonanie określonych czynności, uważa się za przychody z działalności wykonywanej osobiście. Warunkiem uznania, że czynność ta nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest łączne spełnienie warunków określonych w art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Stosownie bowiem do postanowień art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1 nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonywanie tych czynności.

Zatem, oceniając skutki podatkowe na płaszczyźnie podatku od towarów i usług warunkiem uznania, że czynności te nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarówi usług jest kumulatywne spełnienie warunków art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Z nie budzących wątpliwości okoliczności faktycznych sprawy, przedstawionych również przez Stronę wynika, że o przyznaniu pomocy prawnej postanawia właściwy sąd. Uwzględniając wniosek w tej sprawie Dziekan Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych albo Dziekan Rady Izby Adwokackiej wyznacza konkretnego adwokata, czy radcę prawnegow celu prowadzenia sprawy. Kwestię tę normują stosowne uchwały i wydawane na ich podstawie regulaminy.Podkreślenia wymaga fakt, że pomiędzy sądem a adwokatem lub radcą prawnym nie istnieje stosunek cywilnoprawny. Adwokatowi lub radcy prawnemu nie przysługuje roszczenie o to, by zostać powołanym do sprawowania z urzędu funkcji - pełnomocnika klienta.Z tego też tytułu nie wynika roszczenie pełnomocników o zapłatę kwot należnych w związku ze świadczeniem pomocy prawnej z urzędu, bowiem to sąd każdorazowo zasądza taką opłatę. Otrzymane przez pełnomocników należności nie wynikają ze stosunku prawnego, z którym wiązałby się przymiot zależności, czego nie można wykluczyć np. w umowach o dzieło, czy podporządkowania, co jest z kolei charakterystyczne dla stosunków prawnych wynikającychz umowy o pracę.

Stosownie do przepisu art. 64 ww. ustawy o radcach prawnych oraz art. 80 ustawy prawoo adwokaturze, radca prawny lub adwokat podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za zawinione, nienależyte wykonanie zawodu radcy prawnego, za czyny sprzeczne ze ślubowaniem radcowskim lub zasadami etyki radcy prawnego oraz za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia. Z powyższego wynika, że radca prawny lub adwokat odpowiada sam za wykonywane przez siebie czynności, niezależnie od tego, kto go zobowiązał do ich podejmowania, a na wypadek ewentualnych roszczeń odszkodowawczych szkoda pokrywana jest z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy świadczeniu pomocy prawnej, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych czy występowaniu przed sądami i urzędami.Natomiast sądy sprawując wymiar sprawiedliwości dążą również do zapewnienia stronom procesu ich praw, tj. m. in. prawa do obrony, z uwagi na to, że każdy ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego procesu. W tym układzie rolą radcy prawnego lub adwokata jest rzetelna obrona klienta, zgodnie z zasadami etyki wykonywanego zawodu. Zatem radca prawny lub adwokat są niezależnymi od sądu podmiotami i nie ponoszą wzajemnej odpowiedzialności za wykonywane przez siebie ustawowe funkcje.Obowiązkowi podatkowemu podlegają usługi wykonywane pod nadzorem, a także na ryzykoi odpowiedzialność zleceniodawcy, świadczone w ramach szczególnej podległości osoby, która je wykonywała. W sytuacji ustanowienia obrońcy z urzędu lub pełnomocnika brak jest tak daleko idącej ingerencji sądu, by można mówić o przyjęciu przez niego odpowiedzialności za działania obrońcy. Wnioskować z powyższego można, że również warunki wykonywania czynności w ramach świadczenia pomocy prawnej z urzędu określone są w ustawie, bowiem zdeterminowane są funkcją pełnioną przez adwokatów lub radców prawnych.

Z tych również względów, w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej, zarzuty zażalenia nie zasługują na uwzględnienie.

U podstaw sformułowanych przez Stronę zarzutów leżą błędne założenia. Należy bowiem odróżnić skutki podatkowe wynikające z faktu uzyskiwania przychodówz działalności wykonywanej osobiście w związku z podjętymi aktami władczymio ustanowieniu z urzędu pełnomocnika, od faktu uzyskiwania przychodów z tytułu udziałuw spółce osobowej, w związku z zawieranymi przez spółkę umowami, których przedmiotem jest świadczenie pomocy prawnej. Prawidłowe zdefiniowanie przychodów ma znaczenie dla ustalenia właściwych następstw podatkowych na gruncie podatku od towarów i usług. Z tych właśnie przyczyn wbrew twierdzeniom Strony, jedynie ze sposobu adresowania i doręczania korespondencji, nie można skutecznie wywodzić o kwestiach dotyczących podmiotowości podatkowej. Reasumując, pomimo wykonywania zawodu przez radców i adwokatów w spółce komandytowej usługi, polegające na świadczeniu pomocy prawnej z urzędu, stanowią samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą w rozumieniu ww. przepisów, bowiem nie jest możliwe przy reprezentowaniu podmiotu przed sądem przeniesienie odpowiedzialności na zleceniodawcę.Zatem adwokat lub radca prawny wykonujący czynności w wyżej wymienionych okolicznościach jest uznawany, zgodnie z art. 15 ww. ustawy z dnia 11.03.2004 r. za podatnika o podatku od towarów i usług.W tym właśnie kontekście zasadne jest stanowisko organu podatkowego.

Sformułowany w przepisie art. 19 ust. 1 ww. ustawy o podatku od towarówi ustaw obowiązek podatkowy dotyczy podatników odpłatnie świadczących usługi w ramach wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej. Sytuacja ta zgodnie z przepisem art. 106 ust. 1 ustawy warunkuje obowiązek podatnika do wystawienia faktury.Dodać należy, że obowiązki określone w przepisach art. 19 ust. 1 i art. 106 ustawyo podatku od towarów i usług oraz § 3 ust. 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.04.2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarówi usług (Dz. U. Nr 97. poz. 970 ze zm.), dotyczą podatnika w rozumieniu art. 15 ust.1 ww. ustawy o podatku od towarów i usług, wykonującego samodzielną działalność gospodarczą, tzn. pod warunkiem, że nie zachodzą okoliczności określone dyspozycją przepisu art. 15 ust. 3 tej ustawy.Okoliczności te są istotne, bowiem warunkują uprawnienia do złożenia korekty deklaracji podatkowej, o których mowa w art. 81 § 1 i § 2 Ordynacji Podatkowej. Co do zasady określonej w tych przepisach uprawnienie to przysługuje podatnikom, a więc podmiotom które na mocy ustaw podatkowych podlegają obowiązkowi podatkowemu, a więc m.in. na mocy przywołanych powyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.Na marginesie zauważyć należy, że przywołany przez Stronę przepis art. 116 ustawyo podatku od towarów i usług ma zastosowanie w przypadku szczególnym,a mianowicie w przypadku dokonywanego nabycia od rolnika ryczałtowego.

Podkreślić należy, że z uzasadnienia faktycznego i prawnego zaskarżonego postanowienia wynika, że w oparciu o właściwie ustalony i oceniony stan faktyczny i prawny sprawy, udzielona została prawidłowa pod względem formalnym i merytorycznym informacja o przepisach prawa. Uzasadnienie faktyczne postanowienia zawieraw szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności. Natomiast uzasadnienie prawne zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa mających zastosowanie w indywidualnej sprawie.Tym samym stanowi to o wypełnieniu normy wynikającej z przepisu art. 210 § 4 w związkuz przepisem art. 217 § 2 i art. 219 Ordynacji Podatkowej.

Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w sentencji.