Czy świadczenie usług adwokackich na zlecenie sądu w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej z urzędu podlega opodatkowaniu podatkiem VAT?
sygnatura: PP-3/i/443/38/05
autor: Izba Skarbowa w Krakowie
data: 2005-07-04
| słowa kluczowe: | adwokat, świadczenie nieodpłatne, usługi prawnicze |
DECYZJA
Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie po rozpoznaniu Pana zażalenia z dnia 18.04.2005 r. na postanowienie Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie z dnia 25.03.2005 r., nr PP/443-32/05 w sprawie interpretacji dotyczącej zastosowania prawa podatkowego w zakresie podatku od towarów i usług, działając na podstawie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz. U. z 2005 r. Nr 8 poz. 60 ze zm.)
odmawia zmiany przedmiotowego postanowienia uznając, iż zawarta w nim ocena prawna stanowiska przedstawionego w zapytaniu jest prawidłowa
UZASADNIENIE
Działając na podstawie art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej wnioskiem z dnia 13.01.2005 r. (wpływ do Urzędu Skarbowego - w dniu 17.01.2005 r.) zwrócił się Pan do Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie o udzielenie pisemnej interpretacji w sprawie wyłączenia z opodatkowania podatkiem VAT usług adwokackich świadczonych przez Pana na zlecenie sądu w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej z urzędu.
Według Pana oceny w/w czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ust. o pdof) - nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą z uwagi na łączące adwokata z tytułu wykonywania tych czynności więzy prawne z sądem, tworzące stosunek prawny co do warunków wykonywania w/w czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności sądu za te czynności.
Naczelnik Urzędu Skarbowego w postanowieniu z dnia 25.03.2005 r. nr PP/443-32/05 nie podzielił Pana stanowiska i stwierdził, iż świadczenie przez adwokata pomocy prawnej z urzędu stanowi samodzielnie wykonywaną działalności gospodarczą, i nie mają w tym przypadku zastosowania postanowienia art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) Zatem w zakresie w/w czynności adwokat jest podatnikiem podatku od towarów i usług i czynności te podlegają opodatkowaniu tym podatkiem.
Na powyższe postanowienie zażalił się Pan pismem z dnia 18.04.2005 r. zarzucając naruszenie przepisów prawa podatkowego, w szczególności art. 15 ust. 3 ustawy o VAT w związku z art. 13 ust. 2-8 ust. o pdof, poprzez przyjęcie, że wobec wystąpienia przedmiotowych i podmiotowych przesłanek opodatkowania, czynności polegające na świadczeniu nieodpłatnej pomocy prawnej udzielanej przez adwokata a finansowanej ze środków Skarbu Państwa podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych z uwzględnieniem stawki podatku VAT w wysokości 22%. Ponadto podnosi Pan, że ze względu na tzw. autonomię pojęciową prawa podatkowego, można uznać, że pomiędzy adwokatem świadczącym pomoc prawną a organem zlecającym (sądem) istnieją więzy prawne opisane w przepisie art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT, wskazując jednocześnie, że sąd ponosi odpowiedzialność za ustanowienie obrońcy.
Po zapoznaniu się ze złożonym zażaleniem oraz aktami sprawy Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie stwierdza.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Zatem status podatnika posiadają wyłącznie podmioty prowadzące niezależnie działalność gospodarczą obejmującą szeroki zakres różnorodnych czynności, jak wynika z definicji zawartej w ust. 2 art. 15.
Natomiast z grona podatników podatku od towarów i usług wyłączono osoby, których czynności nie uznaje się za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą gdyż zgodnie z art. 15 ust. 3 pkt 3 w/w ustawy:
- przychody z tytułu tych czynności zostały wymienione w art. 13 pkt 2-8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych,
- z tytułu wykonywania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności.
Zatem w przypadku gdy w ramach stosunku prawnego łączącego wykonującego czynność ze zlecającym wykonanie tej czynności nie określono wszystkich w/w warunków, to wykonujący czynność na zlecenie nie może być wyłączony z grona podatników, gdyż wykonywana przez niego czynność nie jest pozbawiona atrybutu niezależnej działalności gospodarczej.
Usługi prawnicze świadczone przez adwokata na zlecenie sądu w ramach pomocy prawnej z urzędu nie podlegają wyłączeniu od opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 3 pkt 3 w/w ustawy gdyż nie jest spełniony warunek odnośnie odpowiedzialności zleceniodawcy za wykonanie zleconych czynności przez zleceniobiorcę.
Za nietrafne należy uznać Pana stanowisko, iż dla wyczerpania hipotezy z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT wystarczy, aby wykonujący zlecenie związany był jakąkolwiek odpowiedzialnością dowolnego rodzaju i takim przejawem odpowiedzialności sądu jest odpowiedzialność za ustanowienie obrońcy lub pełnomocnika dla strony.
Sąd nie ponosi bowiem odpowiedzialności za świadczoną przez adwokata pomoc prawną z urzędu. Adwokat świadczący taką pomoc nie przestaje bowiem być podmiotem podlegającym rygorom wykonywanego zawodu Oznacza to, iż nadal podlega zarówno obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu zawodu jak również odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, z zasadami etyki lub godności zawodu oraz za naruszenie swoich obowiązków zawodowych.
Wobec powyższego należy uznać, że czynności wykonywane przez adwokata na zlecenie sądu podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych z zastosowaniem 22% stawki podatku VAT.
Z w/wymienionych względów orzeczono jak w sentencji.
Powyższa interpretacja:
- dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę, traci swoją moc z chwilą zmiany przepisów jej dotyczących,
- nie jest wiążąca dla podatnika (płatnika/inkasenta) następcy prawnego podatnika/osoby trzeciej odpowiedzialnej za zaległości podatkowe, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej.
Decyzja niniejsza jest ostateczna.
Na decyzję służy prawo wniesienia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Topolowa 5 z powodu jej niezgodności z prawem.
Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach za pośrednictwem Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie w terminie 30 dni od dnia doręczenia decyzji.