Czy wystawiać fakturę VAT, a jeżeli nie to w jaki sposób należy obciążać podmioty, które bezumownie korzystają z lokali użytkowych i gruntu ?Jeżeli należy wystawić faktury to z jaką stawką podatku VAT ?
sygnatura: D2/443-26/07
autor: Pierwszy Urząd Skarbowy w Lublinie
data: 2007-07-17
| słowa kluczowe: |
POSTANOWIENIE
Na podstawie art. 216, art.14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity Dz.U. z 2005r. Nr 8, poz.60 ze zmianami) oraz na podstawie art. 4 ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 217, poz. 1590) Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie postanawia uznać stanowisko Gminy Miejskiej ....., przedstawione we wniosku z dnia 18.04.2007r. (data wpływu do organu 23.04.2007r.) o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczącego wystawiania faktur za bezumowne korzystanie z lokali użytkowych i gruntów za prawidłowe.
U Z A S A D N I E N I E
W dniu 23.04.2007r. wpłynął wniosek Gminy uzupełniony pismami z dnia 20.06.2007r. oraz z dnia 10.07.2007r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Przedstawiono następujący stan faktyczny:
Gmina wystawia faktury VAT podmiotom korzystającym bezumownie z lokali użytkowych oraz korzystającym bezumownie z gruntu, stosując 22 % stawkę VAT. Sytuacja taka ma miejsce wówczas gdy z najemcami lokali lub dzierżawcami gruntu rozwiązana została umowa a podmioty nie przekazują lokalu czy też gruntu do dyspozycji wynajmującego (wydzierżawiającego). Umowy z najemcami lokali użytkowych zostały rozwiązane z uwagi na zaległości czynszowe. Gmina wyznaczyła termin przekazania lokalu do jej dyspozycji. Pomimo upływu wyznaczonego terminu do opuszczenia lokalu, byli najemcy dalej z niego korzystają. W międzyczasie byli najemcy uregulowali zaległości czynszowe i uiszczali na bieżąco opłaty.
Obecnie nie wyrazili chęci zawarcia umów. Lokale wykorzystują na taki cel, jaki był wcześniej określony w umowie. Gmina nie dochodzi odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z lokali. Zawarte umowy najmu nie przewidywały nakładania kar za bezumowne korzystanie z lokalu.
Postawiono pytania: 1) czy wystawiać fakturę VAT, a jeżeli nie to w jaki sposób należy obciążać podmioty, które bezumownie korzystają z lokali użytkowych i gruntu ? 2) jeżeli należy wystawić faktury to z jaką stawką podatku VAT ?
I zajęto następujące stanowisko: Zdaniem Gminy za bezumowne korzystanie z lokali użytkowych i za bezumowne korzystanie z gruntu należy wystawiać faktury VAT ponieważ dotyczą wynagrodzenia za korzystanie z własności Gminy. W wystawianych fakturach Gmina stosuje 22% stawkę VAT.
Na podstawie art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 lipca 2007r. (tekst jednolity Dz. U. z 2005r. nr 8, poz. 60 ze zmianami) stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego (...) na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta ma obowiązek udzielić pisemnej informacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym.
W związku z powyższym udzielam interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, następująco:
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004r. nr 54, poz. 535 ze zmianami) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju przez którą w myśl art. 7 ust. 1 pkt 5 tejże ustawy rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast przez świadczenia usług, zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towaru w tym również : 1) przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; 2) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; 3) świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
Punktem wyjścia do oceny, czy w każdym wypadku bezumowne korzystanie z rzeczy można utożsamiać z usługą, jest ocena relacji, jakie łączą strony po rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy najmu lub dzierżawy, bowiem możliwych jest kilka wariantów: - nieruchomość jest nadal użytkowana, ale za zgodą właściciela, a dzierżawca płaci określone kwoty - wówczas należy przyjąć, że strony zawarły kolejną umowę, - nieruchomość jest nadal użytkowana, ale bez zgody właściciela, lecz umowa przewidując taką sytuację nakłada na dzierżawcę kary umowne za bezumowne korzystanie - zapłata kary umownej nie powoduje skutku zawarcia przez strony nowego kontraktu, - nieruchomość jest nadal użytkowana, a właściciel dochodzi odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z jego własności - zapłata odszkodowania nie oznacza, że strony zawarły nowy kontrakt.
Bezumowne korzystanie z cudzej własności regulują przepisy art. 224, 225 oraz art. 674 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). W warunkach określonych w art. 224 i 225 k.c. właścicielowi przysługuje roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z jego rzeczy. W sytuacji rozwiązania umowy dzierżawy (najmu) ustaje łączący strony stosunek dzierżawy (najmu), co powoduje po stronie dzierżawcy (najemcy) obowiązek oddania przedmiotu dzierżawy (najmu). Do chwili wydania przedmiotu najmu (dzierżawy) po stronie byłego dzierżawcy (najemcy) zachodzi tzw. bezumowne korzystanie z rzeczy. Zapłata w tym przypadku określonej kwoty pieniężnej wiąże się z prawem żądania naprawienia wynikłej dla właściciela rzeczy szkody z tytułu bezumownego używania rzeczy. Żądane wynagrodzenie (roszczenie pieniężne) stanowi w istocie odszkodowanie. Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości obejmuje spodziewane korzyści z tytułu umowy najmu (dzierżawy), która zostałaby zawarta gdyby nieruchomość nie została zajęta. Przepisy prawa przyznają właścicielowi prawo do roszczenia o odszkodowanie, które obejmuje kompensatę utraconych korzyści, jakie właściciel by uzyskał gdyby rzecz wynajął. Utratą korzyści jest w szczególności szkoda polegająca na nieuzyskaniu pożytków cywilnych (czynszu) , które rzecz przynosi. W takim przypadku odszkodowanie za bezumowne korzystanie z lokalu użytkowego lub z gruntu jest ekwiwalentem z tytułu nienależytego wykonania umowy (najmu, dzierżawy) i nie stanowi dostawy towaru. Odszkodowanie to nie mieści się bowiem w definicji towaru zawartego w art. 2 pkt 6 ustawy, gdyż przez towary rozumie się rzeczy ruchome , jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej a także grunty. Nie stanowi to również świadczenia usług o których mowa w art. 8 ustawy. W związku z powyższym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Od bezumownego korzystania z lokalu użytkowego lub gruntu należy odróżnić tzw. milczące przedłużenie umowy najmu. Zgodnie bowiem z art. 674 Kodeksu cywilnego, jeżeli po upływie terminu oznaczonego w umowie albo w wypowiedzeniu najemca (dzierżawca) używa nadal rzeczy za zgodą wynajmującego, poczytuje się w razie wątpliwości, że najem został przedłużony na czas nie oznaczony. W przypadku milczącego przedłużenia umowy najmu mamy do czynienia ze świadczeniem usług w rozumieniu art. 8 ust 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług, a otrzymane odszkodowanie należy traktować wówczas jako należność (wynagrodzenie) za świadczoną usługę.
W myśl art. 41 ust. 1 cyt. ustawy stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7 art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Obowiązek podatkowy powstaje - stosownie do art. 19 ust. 13 pkt 4 ustawy - z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż z upływem terminu płatności określonego w fakturze.
W świetle cytowanych wyżej przepisów oraz opisanego stanu faktycznego (milczącego przedłużenia umowy najmu lub dzierżawy) należy orzec, że otrzymane świadczenia podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wg stawki 22% a wykonanie usługi powinno być potwierdzone fakturą (art. 106 ustawy o VAT).
Pouczenie
Informuje się, że interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.
Interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej - do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Zgodnie z art. 14 a § 4 oraz art. 236 § 1 i § 2 pkt 1 Ordynacji podatkowej na niniejsze postanowienie służy stronie zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Lublinie za pośrednictwem Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia.