Konsekwencje wynikające ze święta 11 listopada 2006 r. przypadającego w sobotę wzbudzają poważne wątpliwości interpretacyjne tak wśród pracodawców, jak i pracowników. Niniejszy artykuł tłumaczy te zagadnienia na zasadach powszechnych dotyczących ogółu zatrudnionych pracowników oraz odrębnie dla pracowników zakładów opieki zdrowotnej, którzy znajdują się w nieco w odmiennej sytuacji prawnej. 1 * Pracodawcy zobowiązani do stosowania przepisów art. 130 Kodeksu pracy.*
Zgodnie z art. 130 § 2 K.p. każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela powoduje obniżenie normatywnego czasu pracy w okresie rozliczeniowym o 8 godzin.
Skutek ten następuje bez względu na to, w którym dniu tygodnia ( z wyjątkiem niedzieli) występuje święto i bez względu na to, który dzień tygodnia został wyznaczony przez pracodawcę jako urzeczywistniający zasadę średnio 5 dniowego tygodnia pracy.
Pojedynczo występujące święto zawsze powoduje obniżenie normatywnego czasu pracy w okresie rozliczeniowym, toteż w przypadku, gdy u pracodawcy sobota jest dniem urzeczywistniającym zasadę średnio 5 dniowego tygodnia pracy, czyli dniem wolnym od pracy, wówczas w związku z tym, że 11 listopada 2006 r. przypada w sobotę, powoduje to konieczność obniżenia normatywnego czasu pracy o 8 godzin, czyli pracownikom trzeba udzielić oprócz tej soboty jeszcze jednego dnia wolnego od pracy.
Oznacza to, w przypadku jednolitego wyznaczania przez pracodawcę dni wolnych od pracy urzeczywistniających zasadę średnio 5 dniowego tygodnia pracy, że w tygodniu od 6 listopada do 12 listopada 2006 r. pracodawca oprócz dnia wolnego przypadającego 11 listopada 2006 r. musi wyznaczyć inny jeszcze dzień wolny od pracy.
Ten dzień wolny od pracy może przypadać w wymienionym tygodniu, ale może być także udzielony w okresie rozliczeniowym czasu pracy, w skład którego wchodzi 11.11.2006 r.
Gdyby do wyznaczenia takiego dnia wolnego od pracy nie doszło, wówczas nie zostałby zrealizowany zapis art. 130 § 2 K.p., zgodnie z którym każde święto występujące w innym dniu niż niedziela, obniża normatywny czas pracy w okresie rozliczeniowym o 8 godzin.
Naruszenie prawa pracownika do takiego dnia wolnego od pracy, narusza przepisy o czasie racy i tym samym wyczerpuje znamiona wykroczenia z art. 281 pkt 5 K.p. zagrożonego karą grzywny do 5.000.- złotych.
2* * Pracodawcy zobowiązani do stosowania szczególnej regulacji czasu pracy wyłączającej art. 130 Kodeksu pracy.
Zgodnie z art. 5 K.p. przepisy szczególne regulujące problematykę czasu pracy, mają pierwszeństwo stosowania przed przepisami Kodeksu pracy. W takiej sytuacji, przepisy Kodeksu pracy stosuje w sprawach nie uregulowanych w ustawie szczególnej.
Zgodnie z art. 32h ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 91, poz. 408, z późn. zm. oraz z 2006 r. Nr 143, poz. 1032), czas pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie może przekroczyć liczby godzin wynikających z pomnożenia normy dobowej czasu pracy określonej w art. 32g ust. 1-4 tej ustawy, przez liczbę kalendarzowych dni roboczych.
Liczba kalendarzowych dni roboczych ustalana jest w ten sposób, że od liczby dni kalendarzowych przypadających w okresie rozliczeniowym odejmuje się dni wolne od pracy urzeczywistniające zasadę średnio 5 dniowego tygodnia pracy oraz niedziele i święta.
Ustawodawca w art. 32h cyt. ustawy posługuje się co prawda pojęciem dni dodatkowo wolnych od pracy, jednakże wobec likwidacji tego pojęcie i wprowadzenia w miejsce niego dni wolnych od pracy urzeczywistniających zasadę średnio 5 dniowego tygodnia pracy, zapis wskazanego przepisu należy w ten sposób obecnie rozumieć.
Uregulowanie art. 32h cyt. ustawy, ma w stosunku do Kodeksu pracy charakter szczególny w rozumieniu art. 5 K.p. Z tego powodu, do pracowników zakładów opieki zdrowotnej nie stosuje się w ogóle przepisu art. 130 Kodeksu pracy, ponieważ art. 32h ustawy o zoz obejmuje swoją regulacją wszystkie zagadnienia przepisu kodeksowego.
Uwzględniając odrębności regulacyjne ustawy o zoz, w tygodniu od 6 listopada do 12 listopada 2006 r. mamy pięć kalendarzowych dni roboczych, natomiast w tygodniu od 25 grudnia do 31 grudnia 2006 r. mamy trzy kalendarzowe dni robocze, zakładając, że soboty są dniami urzeczywistniającymi zasadę 5 dniowego tygodnia pracy.
Pracownicy zoz nie „odpracowują” więc ani 3 maja 2006 r. ani 26 grudnia 2006 r., natomiast z tytułu 11 listopada 2006 r. nie otrzymują dodatkowo dnia wolnego od pracy, wobec nie stosowania do nich art. 130 § 2 K.p.
W skali bieżącego roku kalendarzowego pracownicy zakładów opieki zdrowotnej otrzymują i tak o 1 dzień wolny od pracy więcej, aniżeli pracownicy, do których stosuje się zasady przewidziane w Kodeksie pracy.
Wynika to stąd, że 3 maja i 26 grudnia 2006 r. otrzymują jak dni wolne, natomiast nie otrzymują jednego dnia wolnego z tytułu 11 listopada 2006 r. Różnica wskazuje właśnie na 1 dzień wolny od pracy więcej.
Wskazana wykładnia wynika z poprawnego stosowania przepisów ustawy o zakładach opieki zdrowotnej. Nic nie leży jednak na przeszkodzie aby pracodawcy zatrudniający pracowników służby zdrowia zastosowali korzystniejsze dla pracowników rozwiązanie, gdyż jest to dopuszczalne i zgodne z art. 18 K.p.