Uwaga na pułapki podatkowe

Doradcy podatkowi wytypowali pięć przepisów o największym stopniu szkodliwości dla podatników.

Przez dostawę towarów rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, (...)

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Użycie sformułowania, że dostawą towarów jest również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przedsiębiorstwem, jest nieostre. Może prowadzić podatników do błędnych wniosków, że każde nieodpłatne wydanie, nawet bardzo drogich towarów, może nie być opodatkowane podatkiem od towarów i usług, jeśli jest związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W efekcie firmy narażają się na podejmowanie błędnych decyzji i spory z organami skarbowymi.

Tymczasem z przepisu tego powinno wynikać jasno, że opodatkowaniu VAT podlegają wszystkie nieodpłatne wydania, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o naliczony od tych czynności. Ustalenie takiego brzmienia nakazują przepisy unijne, do których powinna być dostosowana polska ustawa o VAT. Podczas prac nad jej nowelizacją proponowano odpowiednie zmiany w tym zakresie, ale ostatecznie projekt poszedł w zupełnie innym kierunku. Problematyczne są również wyłączenia z opodatkowania określonego na podstawie art. 7 ust. 2 zawarte w dalszych ustępach art. 7.

Należy podkreślić, że limit 5 zł (jako cena nabycia lub koszt wytworzenia) określony dla niepodlegających opodatkowaniu prezentów małej wartości jest zdecydowanie zbyt niski. Zmiana tego przepisu powinna polegać na ustaleniu bardziej racjonalnego pułapu jednostkowej wartości prezentu o małej wartości - np. 100 zł. stosowanego dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych.

Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 1, nie uznaje się czynności ():

3) z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy () o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Przepis jest niezrozumiały. To konsekwencja wadliwego tłumaczenia odpowiadającego mu przepisu VI Dyrektywy. Art. 15 ust. 3 pkt 3 jest przykładem bezpośredniego przetłumaczenia przepisu, który nie powinien być tłumaczony. Najlepiej skomentował to sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego Adam Bącal. Powiedział, że gdyby przy okazji wizyty w warsztacie samochodowym poprosił mechanika o sprawdzenie, czy z tytułu wykonania czynności jest związany z nim więzami prawnymi tworzącymi stosunek prawny pomiędzy nimi, co do warunków wykonywania czynności itp.... to zapewne zostałby pogoniony lewarkiem. Ten przepis musiał być zmieniony. Rządowy projekt nowelizacji ustawy o VAT zawiera odpowiednią zmianę. Uwzględnia ideę VI Dyrektywy. Poza tym zapewnia zgodność z analogicznym przepisem dotyczącym samodzielnie prowadzonej działalności gospodarczej, znajdującym się w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych.

Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,
2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności,
3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Artykuł wymienia trzy warunki, których łączne spełnienie oznacza, że podatnik nie prowadzi działalności gospodarczej. Warunki te są jednak nieostre.

Koronnym przykładem jest trzeci dotyczący nieponoszenia ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą.Trudno precyzyjnie określić, co oznacza, że ktoś ponosi ryzyko gospodarcze lub nie ponosi takiego ryzyka. Jeśli podatnik ma zawartą jedną umowę w ramach działalności gospodarczej, to ponosi większe ryzyko gospodarcze, niż jeżeli ma kilka takich umów. Intencją ustawodawcy było to, że w przypadku gdy podatnik posiada tylko jedną umowę, to istnieje domniemanie, że jest on pracownikiem, a nie przedsiębiorcą. Należy więc doprecyzować ten warunek.

Jeśli chodzi o drugi warunek nie powinien być on spełniony, ponieważ jego spełnienie oznacza niespełnienie ogólnej definicji działalności gospodarczej

Jeśli chodzi natomiast o warunek pierwszy to w reżimie działalności kontraktowej podatnik odpowiada tylko wobec podmiotów, z którymi ma zawartą umowę.

W związku z tymi niejasnościami pojawia się wątpliwość, czy przepisy te są w ogóle potrzebne, skoro mamy pozytywną definicję działalności gospodarczej w artykule wcześniejszym. Można budować negatywną definicję, ale wydaje się to bezcelowe.

*Znaczki skarbowe są potrzebne *
*ART. 1 UST. 1 PKT 2 USTAWY O OPŁACIE SKARBOWEJ W ZWIĄZKU Z ART. 8 TEJ USTAWY *
Opłacie skarbowej podlega złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się gotówką w kasie organu podatkowego lub bezgotówkowo na rachunek tego organu. * *

Przepisy są uciążliwe dla wszystkich podatników i powodują powiększanie biurokracji. Opłaty od pełnomocnictw należy składać w różnych urzędach lub sądach. Procedura opłaty skarbowej w przypadku znaczków skarbowych była dużo sprawniejsza i szybsza. Wystarczyło na pełnomocnictwie nakleić znaczek i to załatwiało sprawę.

Teraz trzeba zrobić przelew na odpowiedni rachunek, w zależności od tego, gdzie składamy pełnomocnictwo. W przypadku Warszawy wchodzi więc w grę osiemnaście różnych rachunków bankowych, w zależności od tego, w której dzielnicy znajduje się urząd. Wpłata na niewłaściwe konto powoduje kolejne komplikacje.

Drugim wyjściem jest uiszczenie opłaty w kasie urzędu, co oznacza, że trzeba poświęcić na tę czynność dodatkowy czas. Jeżeli podatnik uiści opłatę w banku, będzie musiał również dokonać opłaty za przelew, a zatem w przypadku pełnomocnictwa opłata wyniesie nie 17 zł, ale np. 19 w zależności od tego, ile prowizji bank pobiera. Jeżeli robimy przelew internetowy, należy wydrukować potwierdzenie. W dużej firmie trzeba natomiast przekazać wewnętrzne zlecenie.

W razie stwierdzenia, że podatnik w złożonej deklaracji podatkowej wykazał kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa wysokość tego zobowiązania w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30 proc. kwoty zaniżenia tego zobowiązania.

Są to przepisy niespójne i nieprzyjazne dla biznesu. Istnieje ryzyko uznania przez ETS, że sankcja VAT jest niezgodna z Dyrektywą Unii Europejskiej w sprawie VAT. Przepis ten ułatwia pracę organom podatkowym, traktując podatnika tak, jakby ten zmierzał celowo do niepłacenia podatku albo jego wyłudzania. Bez żadnej możliwości obrony karze się podatnika w sposób automatyczny. Chodzi np. o sytuację, gdy podatnik ma zaległość podatkową w VAT stwierdzoną przez organ podatkowy lub otrzymał nienależny zwrot VAT. Może to mieć przecież miejsce np., gdy podatnik nie zrozumiał przepisu dotyczącego momentu powstania obowiązku podatkowego, gdyż przepis był różnie interpretowany przez organy podatkowe. Urząd bez sprawdzenia jak do tego doszło, bez żadnych wyjaśnień nalicza sankcję w wysokości 30 proc. To znaczy przyjmuje się zasadę, że podatnik jest na pewno winien i należy go ukarać. Podatnik musi więc zapłacić karę.

W sytuacji kiedy podatnik świadomie i celowo uszczuplił dochody budżetowe, powinien podlegać karom określonym wyłącznie w kodeksie karnym skarbowym.